Hier is de VARA

vredenheid met een maatschappij, waarin de rechtvaardigheid zoek is; en als je niet uit je hoofd kunt zetten, dat die maatschappij vijandschap doet groeien tussen mensen, die allen hetzelfde willen: namelijk in goede harmonie met hun buren en buurtgenoten leven — als je dat en nog veel meer niet vergeet, dan weet je ook, dat het hart van het socialisme toch altijd een tikkeltje belangrijker blijft dan het hoofd... Hoe een nuchtere lezer duidelijk te maken, dat de gezellige vriendschap in de kring der organisatie, voor de eenvoudige mensen als het ware een voorschot is op ״de tijd, die komt", waarvan ze slechts een vage redelijke voorstelling bezitten?

In diezelfde Amsterdamse afdeling C en min of meer tegen de V.A.R.A.-afdeling aangeplakt, opereerde een dilettanten toneelgezelschap ״De Rode Wielrijders". Ze schreven meestal hun teksten zelf, ze hadden een regisseur uit hun midden gekozen en ze speelden vrijwel uitsluitend voor hun eigen Jordaans publiek. Een paar V.A.R.A.-bestuur-ders hadden eens zo een voorstelling van ״De Rode Wielrijders" in de Elandsstraat bijgewoond; onder hen was de onvergetelijke secretaris van de Rotterdamse V.A.R.A., Gerrit Bernard. Na afloop dronken ze ergens een kopje koffie en ze praatten, op hun manier, diepzinnig over de vraag wat het geheimzinnige ״iets" was, dat deze V.A.R.A.-mensen bij elkander hield. Gerrit Bernard zei:

״Ik geloof, dat ik het weet. Wij kennen het in sommige delen van Rotterdam ook, zij het niet in zo sterke mate. Kijk, de kern van de socialistische beweging is geen dik boek, maar een groot hart. De beweging is in de laatste tien of twintig jaar voor velen van ons te koud geworden. De mensen bevriezen in de zakelijke besprekingen. Je kunt geen vergadering van je partij-afdeling of van je vakbond bijwonen, of het is zakelijkheid, wat de klok slaat. En de vraagstukken worden steeds moeilijker. Je moet verstand hebben van hoge internationale politiek, en van economie en weet-ik veex van welke andere dingen meer. Alles goed en wel en alles tot je dienst... maar de grote massa van onze mensen kan dat niet meemaken. Het bevredigt hun gevoelsleven niet. Ze zoeken iets, dat de beweging in haar beginstadium vroeger wel bezat, maar tegenwoordig niet meer schijnt te kunnen geven... en nou staat daar opeens de V.A.R.A. Muziek moet je voelen, een toneelstuk, een eenvoudige lezing... de mensen hebben

206