Hier is de VARA

Wat is dat geheimzinnige iets?

In de Amsterdamse Jordaan werkt de V.A.R.A.-afdeling Amsterdam-C. De Jordaan is eigenlijk het enige stukje écht Amsterdam; de rest van de stad hangt er maar bij. De ziel van de afdeling omstreeks 1930 waren de oude Harmse en zijn vrouw, tante Mina. Twee genoe-gelijke lieden, hij een gepensionneerd postambtenaar, zij een echte Jordaanse huismoeder. De V.A.R.A. in de Jordaan was het centrum van een gezellig verenigingsleven, waarvan men de betekenis niet moet onderschatten. Er was geen organisatie, die aan de V.A.R.A. kon tippen. De leden hadden hun gemeenschappelijke uitstapjes, eens in de zoveel weken, hun gezellige avondjes in de winter, en dan was er nèg iets bijzonders, dat ze nergens in de wereld kunnen verzinnen, behalve in de Jordaan.

Alle leden legden elke week bij tante Mina een dubbeltje weg; in gewoon Nederlands: ze spaarden bij tante een dubbeltje per week. Eenmaal per jaar werd er geloot. Het echtpaar, dat de pot trok, organiseerde... een kwasi-bruiloft en betaalde de kosten uit de pot. Al waren ze vrijgezel of dertig jaar getrouwd, dat hinderde niks, het werd toch nèt een echte bruiloft. Met een feest en alles wat er zo bijhoort. Alle spaarders waren op die jaarlijks terugkerende bruiloft de gasten.

De centen werden secuur op de spaarbank bewaard. Maar tegen de tijd, dat 't feest naderde, werd de rekening gelicht en bewaarde tante Mina de pot, thuis. Dan werden schildwachten voor tante Mina's deur uitgezet, vanwege het spaarfonds. Die hielden volgens rooster de wacht; want er mochten eens dieven of inbrekers komen om de centjes achterover te drukken.

Lach er maar minachtend om lezer en zeg, dat zo een spaarfonds en zo een kwasi bruiloft toch niks, niks, niks met socialisme en democratie te maken hebben, noch met de culturele taak van een demo-cratisch-socialistische omroep. Accoord! Het hééft er ook niets mee te maken en tegelijkertijd heeft het er alles mee te maken.

Als je het socialisme tot een koude rekensom maakt, neen, dan begrijp je van dat merkwaardige verschijnsel in die Amsterdamse Jordaan niet veel...

Maar als je niet vergeten kunt en niet vergeten wilt, dat de oorsprong van de socialistische beweging voor de grote massa is een onte

205