Hier is de VARA

״Tjonge, tjonge... dat moet ook een ernstig geval van begripsverenging geweest zijn. Iets voor een psychiater."

In de vijf en twintig jaar, dat de V.A.R.A. nu bestaat zijn we allemaal wijzer geworden... misschien. Maar is dat een reden om over het verleden te zwijgen?

Die V.A.R.A., spontaan geboren, zonder dat iemand van hoger hand van de geestdrift een doorgestoken kaart had gemaakt — die V.A.R.A., tegen zoveel verdrukking en tegenstand in gegroeid — die V.A.R.A. heeft in het gemoedsleven van duizenden mensen iets los gemaakt, dat lang, misschien te lang, in hun harten begraven heeft gelegen. Die V.A.R.A. wekté een massale aanhankelijkheid.

Bij die familie uitte die aanhankelijkheid zich op een ietwat nadrukkelijke wijze. Soedah! Het voorbeeld mag niet dienen als een aanduiding, dat alle V.A.R.A.-gezinnen zó waren. Het werd echter met opzet gekozen, omdat zich hier in uitersten liet waarnemen, hoe er met de naam V.A.R.A. als symbool en leuze, uit het volksleven ״iets" omhoog is gegroeid.

Wat is dat geheimzinnige ״iets"?

Het was, omstreeks 1930 en later, dat V.A.R.A.-sprekers en propagandisten het land doortrokken. Ze spraken over de zendtijd, over het on-Nederlandse van de radio-censuur, ze protesteerden tegen het verbod, de Internationale in de aether te laten weerklinken. Onderwerpen, die toen de geesten in heftige beroering brachten.

Het was in de tijd, dat het in de ״grote beweging" soms een beetje de dood in de pot was. Niet ernstig, maar toch wel zo, dat de vergaderingen van de Partij en de Vakbeweging, wat het bezoek betreft, in een kwakkelperiode verkeerden. Maar de vergaderingen van de V.A.R.A. waren, zonder uitzondering, afgeladen vol. En de duizendkoppige menigte was zó kokend van geestdrift, dat het in het geheel geen kunst was om daar een goede speech te houden.

Wat is dat geheimzinnige ״iets", dat de V.A.R.A. bij de mensen heeft wakker geschud?

Zulke vergaderingen werden overal in het land gehouden van Den Helder tot Maastricht en van Breskens tot Rodeschool. Om de toegangskaarten werden veldslagen geleverd en de grootste zaal bleek te klein om de belangstellenden te herbergen.

204