De door de vijand ingevoerde wettelijke verplichting tot het betalen van een luisterbijdrage werd gehandhaafd. Zij moest gehandhaafd blijven, omdat de kosten voor de programma's zo hoog opliepen, dat een financiering uit vrijwillige bijdragen voortaan onmogelijk moet worden geacht. Er vindt een vergaande samenwerking plaats tussen de omroepverenigingen, die eertijds, doordat zij tot een strijd om de luisteraar waren gedwongen, vaak als felle concurrenten tegenover elkander moesten staan. De samenwerking levert in de practijk geen moeilijkheden op.
Dat wil geenszins zeggen, dat er wat die samenwerking betreft, voor de V.A.R.A. niet nog veel te wensen zou zijn overgebleven. Wanneer op programma-gebied, in technisch opzicht, ten aanzien van personeelsbeleid en op enkele andere punten samenwerking plaats vindt, mag worden verwacht, dat die samenwerking zich eerlang ook zal uitbreiden tot verdere onderdelen van het gemeenschappelijke werk. Reeds heeft die samenwerking het aanzijn geschonken aan voortreffelijke omroeporkesten en aan een uniek koor van beroepszangers, dat in de korte tijd van zijn bestaan, reeds grote faam verworven heeft. Samenwerking op het gebied van studio-bouw kan in de toekomst grote besparingen opleveren, zeker wanneer de televisie in Nederland practisch moet worden verwezenlijkt... en dat zal vrij spoedig het geval zijn. Naar de mening van de V.A.R.A. is het proces van naar-elkander-toegroeien in de omroep nog niet geëindigd; het is haar innige wens om dit proces zo veel doenlijk te bevorderen, ten einde elk klein sectarisme te vermijden en de vrije zelfstandige meningsuiting van de onderscheidene groepen des volks in de radio te waarborgen.
In de grote kring der beweging voor het democratisch socialisme neemt de V.A.R.A. (het blijkt uit een overstelpend aantal feiten) een belangrijke en allerwege gewaardeerde positie in. De uitstekende samenwerking, die reeds voor de oorlog tussen V.A.R.A. en N.V. De Arbeiderspers bestond, werd na de bevrijding hervat. Ofschoon die samenwerking uiteraard in de eerste plaats van zakelijke aard is, zijn de gevoelens van vriendschap, die tussen leidinggevende personen wederzijds bestaan, van zodanige aard, dat de verhouding tussen het programma-
173