Hier is de VARA

baseren. In officiële documenten, die aan de regering zijn gezonden en in geschriften, die in het licht werden gegeven door hen, die bij deze gebeurtenissen aanwezig waren, is alles tot in bijzonderheden beschreven en voor de historie vastgelegd. Wanneer men de geschriften, die de periode van het M.G. en in het bijzonder van de sectie Radio van dat gezag beschrijven, naleest, dan vraagt men zich verbijsterd af: welke dwaze ambitieuze fantasieën waren in het hoofd der tijdelijke machthebbers gevaren? Hoe konden ze ooit veronderstellen, dat hun spelletje kans op succes zou hebben?

En verder... doek over dit bedrijf van een tragi-comedie.

Het doek kan echter nog niet vallen voor het slot. Want dat het Militair Gezag zich nergens zo lang kon handhaven als juist in de radio-omroep, was te wijten aan de stille en openlijke medewerking, die het van hoogste regeringszijde ontving.

Het streven van het M.G. was er op gericht de vrije historisch gegroeide omroep te vervangen door een quasi-nationale, maar in werkelijkheid on-Nederlandse omroep. Het heeft niet zonder succes getracht het herstel van de historische rechten der omroepverenigingen zo lang mogelijk tegen te houden. Het streefde er naar te beletten, dat de wil der grote massa van radio-luisterend Nederland in het radio-bestel tot uitdrukking zou komen. Bij deze actie heeft het M.G. gebruik weten te maken van een zekere antipathie tegen de omroepverenigingen, die bij een klein deel van het volk leefde... een klein deel, dat echter dank zij de persoonlijke sympathieën van enkele ministers een onevenredige invloed op het omroepbestel vermocht uit te oefenen.

Het paradoxale in deze situatie was, dat de geestdrijvers van het Militair Gezag een omroepbestel voor ogen zweefde, dat door ondemocratische lieden in Londen was uitgedacht, terwijl het M.G. in Nederland hulptroepen geleverd kreeg uit kringen, welker democratische gezindheid boven elke twijfel verheven is.

De druk en nood der bezetting hadden in het denken van vele landgenoten nieuwe kracht verleend aan het ideaal, dat het bevrijde Nederland moest worden opgebouwd volgens een program, dat in de woorden ״herstel en vernieuwing" kon worden samengevat. De drang naar vernieuwing was geenszins een specifiek Nederlands verschijnsel.

161