Hier is de VARA

want hij zegt, dat hij niet weet of die staking de Duitsers niet nog wilder zal maken dan ze al zijn; en dan is hij weer het slachtoffer.

's Avonds zitten we met een huis vol mensen, erg druk en niet gezellig vanwege de omstandigheden, maar Kee doet haar best om iedereen op te vrolijken en als alle kinderen naar bed zijn (die van mij zo lang naar het zolderkamertje, die van Jopie beneden) zitten we allemaal bij elkander in het halve donker van de kamer en je kunt onze sombere gedachten wel snijden.

״Laten we maar vroeg naar bed gaan", zegt Jopie, ״wie weet wat ons morgen nog te wachten staat."

Nou hém staat niks te wachten, want 's morgens verbied ik hem gewoonweg de straat op te gaan; het is levensgevaarlijk voor hem, de stad is vol mensen, die allemaal lopen alsof ze in de gauwigheid een betoging in elkander hebben gezet, maar in de stillere buurten wordt zwaar gecontroleerd en daar is Jopie zijn leven dan niet zeker... nee, die kan vandaag beter thuis blijven. De staking slaagt boven alle verwachting en een paar dagen is het alsof de Duitsers werkelijk respect hebben gekregen; zoiets hebben ze nog nooit meegemaakt en het kost ze tijd om er even aan te wennen. Maar als ze eenmaal over de schrik heen zijn, de moffen, dan worden ze ook wilde beesten gelijk. Je hoort van tonelen in de buurt van het Waterlooplein, waar je hart van stil staat; van mensen, die als dolle honden worden opgepakt en neergeknuppeld, je hoort van mensen, die worden weggesleept naar Mauthausen om er in zwavelmijnen te kreperen, van mensen, die naar de Euterpestraat worden gesleurd en daar worden doodgeranseld ... het beest is los en nu pas begrijpen we goed wat een groot ongeluk over Nederland is losgebarsten.

Jopie werkt niet meer bij ons, daar heb ik voor gezorgd, want toen die razzia's bij hem in de buurt begonnen, ben ik er met Kee heengegaan en we hebben een hartig woordje met hem en zijn vrouw gesproken.

״Je moet foetsie Jopie", zeg ik tegen hem, ״als je hier blijft ga je er vandaag of morgen ook aan, met je vrouw en je hele huishouding. Ze zijn door het dolle heen en we weten nou toch langzamerhand wel van het buitenland wat dat betekent."

״Je hebt gelijk", zegt Jopie, ״maar waar moet ik naar toe, jullie

140