Hier is de VARA

״fan-mail" (zoals deze soort correspondentie in Hollywood is gedoopt) aan te leggen, onderverdeeld naar brieven met goed- en brieven met afkeuringen. Een van de hoogtepunten in de programma's uit de jaren vóór 1940 blijken te hebben gevormd de lezingen, die Henk Meyer voor de werklozen hield. Het waren radiotoespraken van zeer gevarieerde samenstelling. Behalve raad in moeilijke vragen, die de practijk der sociale wetgeving raakten, waren deze toespraken veelal gevuld met behartigenswaardige opmerkingen „van man tot man", om de moed niet te laten zakken en niet het oor te lenen aan de inblazingen der totalitaire propaganda van allerlei aard, die de stempellokalen tot aanvalsfront tegen de democratie had gekozen. Deze toespraken bestreden de demoralisatie zonder vervelend-moraliserend te worden. In het dieptepunt van de maatschappelijke crisis telde Nederland vijf honderd duizend werklozen; het gezin op gemiddeld vier personen rekenend, kan dus veilig worden aangenomen, dat meer dan twee millioen mensen, (een vijfde deel van ons volk!) met geestelijke destructie door stoffelijke nood werden bedreigd. De ervaringen in de Republiek van Weimar hadden geleerd, dat de anti-democratische stromingen bij voorkeur de massa der werklozen tot terrein van hun propaganda kiezen. Zomin als men de opkomst van het nationaal-socialisme in Duitsland kan verklaren door uitsluitend te verwijzen naar de grote werkloosheid, die dat land teisterde, zomin kan men beweren, dat het alleen aan de jarenlange immuniserende invloed der dcmocratisch-socialistische beweging van Nederland te danken is geweest, dat het Arbeidsfront tijdens de bezetting bij de arbeidersbevolking zo weinig succes heeft kunnen boeken. Maar het zou onrechtvaardig zijn elk verband tussen die immuniserende invloed en het fiasco van het Arbeidsfront te ontkennen. Daarom is het succes dat de toespraken van Henk Meyer oogstten uit velerlei oogpunt opmerkelijk.

Evenmin kan men, als ware het met een mechanisch instrument, vaststellen hoe groot de bijdrage is geweest, die de V.A.R.A. met andere uitzendingen van allerlei aard heeft geleverd tot de vasthoudendheid aan het democratisch beginsel, die gedurende de jaren der bezetting op de proef werd gesteld. Maar als men uit de veelheid der V.A.R.A.-uitzendingen slechts enkele ter illustratie kiest, dan springt wel zeer

110