Twaalf burgemeesters, 500 jaar Amsterdam (met Fred. Thomas)

JOOST SYBRANDSZ. BUYCK 47

weest, die Amsterdam heeft beleefd, een periode, bij welker beoordeling de meningen botsen en de oude onverdraagzaamheid, welke zo sterk het kenmerk dier bange dagen was, opnieuw tot leven komt.

In het bijzonder geldt dit den hoofdpersoon van dit Amsterdamse drama, den Burgemeester Joost Sybrandszoon Buyck, wiens persoonlijkheid op den loop der gebeurtenissen haar stempel heeft gedrukt. Die door den een als stout en listig, vals en wreed wordt afgeschilderd, een regeerder naar het stelsel van Alva, een Amsterdammer met een Spaans hart, door anderen echter geprezen om zijn volharding en geduld, zijn onwankelbare trouw en dappere standvastigheid, een der grote en ridderlijke figuren der zestiende eeuw.

״Een goed geweten en een goed oogmerk zijn een wisse troost", schreef hij in zijn wapen. Hier is de sleutel tot het geheim van dezen veelomstreden Burgemeester, tragisch door een levensstrijd vol tegenslag en ontgoocheling, meer nog wellicht door alle wanbegrip en kwade trouw, waarmee men hem bij zijn leven, maar vooral daarna te lijf is gegaan.

In het eerste jaar van zijn burgemeesterschap, 1549, speelde zich een gebeurtenis af, die voor Joost Buyck en zijn verderen levensgang van grote betekenis zou zijn. Philips Prins van Spanje, zoon van Karei den Vijfde, bezocht als toenmalig Graaf van Holland en Heer der Nederlanden Amsterdam, waar hij gehuldigd werd en in handen van den jongsten Burgemeester den eed aflegde op privilegies en keuren der stad. Dit trots en plechtig ogenblik liet niet na op Joost Buyck diepen indruk te maken en zijn trouw aan het hoogste gezag onwankelbaar te bevestigen. Naar eer en geweten zou Joost Buyck zich nu en in later tijd aan de zaak des Konings verbonden weten en veel wat hem eenmaal werd euvel geduid, was slechts de vervulling van wat hij achtte zijn harden, maar hoogsten plicht. Als overtuigd Katholiek kon Joost Buyck, opgegroeid in een tijd