Twaalf burgemeesters, 500 jaar Amsterdam (met Fred. Thomas)

JOOST SYBRANDSZ. BUYCK 40

arinacht in, roepende: ,,Wee, wee, Hemelsche Vader, wraeck, wraeck!" En zij maakten ,,alsulcken vreselijcken gheluyt ende ghescrey, dat gans Amsterdamme noyt vreselycker gheluyt gehoert en hebbe, noch meende te hoeren. Twelck in sommige herten tot in hoege jaeren niet vergeeten werde." De Amsterdammers, op zo vreemde wijze uit hun slaap opgeschrikt, kleedden zich inderhaast, grepen hun haakbussen en snelden de straat op. Binnen een half uur waren de naaktlopers op één na gegrepen. ,,Ende als syluiden opter stedehuys ghe-vangen saten, zo hebben zij hemluyden niet gescaemt, noch ghedect, ofte willen decken, zeggende, dat zij de naecte waer-heyt waeren." Veertien dagen later werden de mannen onthoofd en hun lichamen op het Galgeveld in de Volewijk op raderen gezet. De vrouw van Jan Zyvertsz. uit de Zoutsteeg, die haar woning voor den profeet had opengesteld, werd voor haar huisdeur opgehangen. Intussen bleven de Amsterdamse Wederdopers, die in stilte wel drieduizend en meer aanhangers telden, hun kans afwachten om met list en geweld de macht in handen te krijgen.

#

Op 10 Mei 1535 hielden de Broeders van het Heilige Kruisgilde hunjaarlijksen maaltijd op het Stadhuis. Tot dit gilde behoorden de aanzienlijksten der stad en naar gewoonte waren de Burgemeesters, de Schepenen, de Raden en de Schout mede aan den feestdis genodigd. De gilde-maaltijd was trouwens een feest voor heel de stad. Op den Dam en elders werden pektonnen gebrand om het volk te vermaken, de taveernen zaten vol en er was niemand, die zich aan de algemene vreugde onttrok. Terwijl ten Stadhuize het feestmaal in vollen gang was, de schoutendienders en boden in eigen kwartier al even vrolijk de kruiken lieten rondgaan, kwam een veertigtal Wederdopers bijeen in twee huizen aan de Pijlsteeg. Het ogenblik tot handelen,