Joodse traditie als permanent leren

86

1.1.5 De studie van de Torah en PL (Permanent Leren)

De Torah, dwz. de studie van de Torah en de op die studie gebaseerde 54

praxis , is nog belangrijker dan God:

'Ware het maar zo, dat ze mij ((God))

zouden verlaten maar mijn Torah zouden

nakomen, want haar licht zou ze de weg

55

naar het goede doen terugvinden' Het 'nakomen van de Torah' betekent hier de studie ervan die tot praxis moet leiden. . Wil men God begrijpen, dan moet men de Torah begrijpen.

'Un Dieu personnel, un Dieu unique, cela ne se révélé pas comme une image dans une chambre noire.' Le texte que nous venons de commenter montre comment l'éthique et l'ordre des principes instaurent un rapport personnel digne de ce nom. Aimer la Thora plus encore que Dieu, c'est cela précisément accéder à un Dieu personnel contre lequel on

peut se révolter, c'est-à-dire pour qui on

• ,56 peut mourir'

Wat is Torah ? Op deze vraag is geen antwoord te geven, waarmee een ieder zal instemmen. Het is net zo'n vraag als: 'wat is filosofie', 'wat is ethiek', 'wat is slecht', 'wie of wat is God, 'wie is een jood', 'wie ben ik' enz. Ook op deze vragen zijn geen antwoorden te geven waar iedereen het mee eens zal zijn. De door mij gekozen ruime interpretatie van de term 'Torah', nl. Torah is hetzelfde als de joodse traditie, staat niet op gespannen voet met bijvoorbeeld de reeds genoemde opvatting van Safrai, dat 'Tora alles is wat je brengt tot het 57

begrijpen van God' . Net zo min als God is de Torah er alleen maar voor de joden. Net zo min als het Griekse denken alleen maar Griekse denkers beïnvloed heeft, net zo min heeft de Torah alleen maar joodse denkers beïnvloed. Net zo min als het hellenisme alleen maar een product van de Grieken is, is de Torah dat van de joden. Culturen die met elkaar in contact komen, wel of niet vredelievend, beïnvloeden

elkaar op den duur. De invloed van niet-joodse culturen op de aggadàh

58

en halakhah van de joodse geleerden,die in talmud, tosefta en mi-

59

drash voorkomen (+ 300 voor Chr. tot + 600 na Chr. ) is evident