Joodse traditie als permanent leren

80

is that the oral Torah was never written down.

The meaning of the Torah has never been 22

contained by books' De Kotzkerzelf liet niets na dan datgene wat men zich van hem nog kon herinneren. Hij publiceerde geen boeken en liet geen aantekeningen achter. Alles wat hij ooit eens geschreven had, verbrandde

, ..23 hij .

EXCURSIE: 'De overschatting van het schrift en het gedrukte woord in ons eigen cultuurgebied mag ons niet doen vergeten dat deze vorm van gedachte-overdracht en kontakt iets kunstmatigs heeft en van secundair karakter is; men kan zich op schrift nooit zó duidelijk, genuanceerd en levend uitdrukken als via menselijke stem, gebaar, gelaatsuitdrukking, houding, oogopslag. Het is daarom nog de vraag of schriftelijke tradities 'betrouwbaarder' zijn dan mondelinge. Wie jarenlang korrespondentie heeft moeten voeren op grote afstand, zeg 5000 à 10. 000 kilometer, weet van de verkillende en misverstanden oproepende invloed van afstand, van indirekt kontakt. Bovendien is een schriftelijke (individuele) traditie veel minder dan een mondelinge, kollektieve, spiegel van kulturele processen en sociale verandering'

1.1.3 De o n a f g e s 1 o t e nh e i d van de mondelinge Torah

Het voor en tegen van het zo paradoxaal klinkende 'schriftelijk' vastleggen van de 'mondelinge' Torah - zie de vorige paragraaf - formuleert G.G. Scholem (geb. 1897) aldus:

'Dass die mündliche Lehre dann doch, um sie vor vergessen zu schützen, aufgeschrieben und sogar kodifiziert wurde, war also nicht nur eine rettende, sondern in einem tieferen Sinne zugleich eine unheilvolle Aktion. So geboten sie durch die historischen Umstände des Exils war, so problematisch war sie für das lebendige Wachstum und den Fortbestand der Tradition in ihrem ursprünglichen Sinn'

Oorspronkelijk ('in ihrem ursprünglichen Sinn') meende men, dat het voordeel van het niet vergeten niet opwoog tegen het nadeel van