Joodse traditie als permanent leren

79

getroffen.

3. De joden verspreidden zich over vele landen.

Het is hier niet de geschikte plaats om de samenhang tussen deze drie punten te beschrijven of op de punten zelf dieper in te gaan. Wel wil ik erop wijzen dat Maimonides niet over zijn eigen tijd spreekt en natuurlijk ook niet over de onze, maar over de tijd waarin voor hét eerst de kern van de mondelinge Torah schriftelijk vastgelegd werd. Dit gebeurde omstreeks het jaar 200 van de gewone jaartelling. Ongetwijfeld is het opschrijven van de mondelinge Torah de grootste innovatie geweest, die er ooit in de joodse traditie heeft plaatsgevonden. Was het immers niet uitdrukkelijk verboden om dit te doen: 'Het opschrijven van halakhot ((meervoud van 'halakhah', zie par. I. 1.4)) staat gelijk met het verbranden van de Torah' ^

en

'Degene die de aggadah ((zie par. I. 1.4)) opschrijft,

18

verliest zijn aandeel ((in de komende wereld))' Het vergeten van de mondelinge Torah had ook nog een (vierde) oorzaak, die Maimonides niet noemt maar die vanzelfsprekend is, en dit was de sterke groei en ontwikkeling van die mondelinge Torah. Door gedeelten van haar vast te leggen hoopte men haar voor vergeten te bewaren, hoewel kennis natuurlijk niet in boeken maar in mensen zit

Ter rechtvaardiging van het op schrift stellen van de mondelinge

Torah interpreteerde men het vers

'Het is tijd om voor God te werken,

20

zij hebben uw Torah verbroken' als volgt:

'Het is beter dat iets van de Torah afgeschaft wordt (niet nagekomen wordt), dan dat de hele Torah bij ((het volk))

Israël in vergetel-

2 1

heid geraakt'

Deze rechtvaardiging werd echter niet door iedereen geaccepteerd. 'Rabbi Mendel of Kotsk (1787-1859) asked: How could the ancient Rabbis abolish the fundamental principle of Judaism, not to write down what is to be kept as an oral tradition, on the basis of a single verse in the book of Psalms? The truth