77
(2) Al die tradities, culturen of stromingen, die met joden of jodendom in contact gekomen zijn en die de joodse traditie beïnvloed hebben en/of door de joodse traditie beïnvloed zijn, hebben eveneens de betekenis van de term 'Torah' beïnvloed. De joodse traditie ontwikkelt zich nog steeds en dus ook de inhoud van het begrip 'Torah'.
1.1.2 De schriftelijke en de mondelinge Torah
De mondelinge Torah is de interpretatie van de schriftelijke Torah. De schriftelijke Torah, dit is de tekst van de vijf boeken van Mozes (de Pentateuch), en de mondelinge Torah zijn volgens de traditie tegelijkertijd op de berg Sinai door God aan Mozes gegeven. Onduidelijkheden en tegenstrijdigheden, die in de schriftelijke Torah voorkomen, worden in de mondelinge Torah respectievelijk verhelderd en opgeheven. Dit geldt met name voor de 'mitswot' (meervoud van 'mitswah' = gedragsregel = ge- of verbod), die in de schriftelijke Torah geformuleerd worden. Als in de schriftelijke Torah bijvoorbeeld gezegd wordt 'Gedenk de rustdag, om die te heiligen. Zes dagen zult u arbeiden en al uw werk verrichten. Maar de zevende dag is een rustdag ter ere van de Eeuwige, uw God: dan zult u generlei werk
• -u, t11
verrichten enz. ' ,
dan is het niet zonder meer duidelijk, dwz. zonder de mondelinge
Torah, wat er met 'werk' bedoeld wordt.
De zin
'En u zult er niets van overlaten tot de morgen; en hetgeen er van overgelaten is tot de morgen, zult u in vuur verbranden' ^
bijvoorbeeld bevat de tegenstrijdigheid 'niet overlaten - overlaten'. De mondelinge Torah toont aan, dat deze tegenstrijdigheid slechts schijnbaar is.
Maar behalve onduidelijkheid en tegenstrijdigheid moet degene die de schriftelijke Torah bestudeert, ook nog het probleem van de schijnbare duidelijkheid overwinnen. Zo betekenen de woorden 'oog om oog, tand om tand' juist niet 'wedervergelding', maar bijna het tegendeel, nl. financiële compensatie^.
De mondelinge Torah kan niet zonder de schriftelijke, aangezien er