Joodse traditie als permanent leren

29

een traditie zich opsplitsen in twee nieuwe tradities. Ook hier gaat de vergelijking van traditie met taal op.

Even oud als het verschijnsel traditie, is het verschijnsel gezag (autoriteit), dat in de volgende paragraaf wordt besproken.

3.2. Gezag (1.2 van het PL-model)

'Gezag' speelt niet alleen in leerprocessen een grote rol, maar is één van de belangrijkste politieke begrippen. Voor sommige schrijvers zelfs het politieke begrip bij uitnemendheid: ¹ ... it(( Eckstein, Gurr, 1975)) equates political analysis with the study of authority patterns in any and all social units'^. 'Gezag' is ook een van de meest controversiële politieke begrippen en de woorden 'gezag' en 'macht' worden in politieke discussies vaak ten onrechte als synoniemen gebruikt: 'Many tyrants have exercised vast power

with little authority, while men of conviction living under their rule had great

4

authority without much power' .

De essentiële vraag voor een leerling is niet: 'Waarom zal ik gehoorzamen?',

5

maar: 'Waarom zal ik instemmen? ¹ . Een machthebber wil dat zijn ondergeschikten hem gehoorzamen, hij wil dat zij zijn bevelen en aanwijzingen opvolgen. Een drager van gezag wil geen gehoorzaamheid maar instemming en wel instemming met hetgeen hij te zeggen heeft:' . . . authority ((is)) a quality of communications, rather than of persons'^.

Van de vele (politieke) definities die er van 'gezag' bestaan , is die van Friedrich zeer geschikt om op leerprocessen (met of zonder leraar) toe te passen. Hij legt namelijk de nadruk op de beredeneerbaarheid van de commu^ nicatie, het uitgezonden bericht, en op de instemming van de ontvanger (dit is in het leerproces de leerling) van het bericht.

Over het verband tussen 'traditie' en 'gezag' merkt Friedrich op: 'Tradition and authority, Siamese twins in the history of political theory, refer to basic

political phenomena; for there never was a political order or community g

without both' . Op basis van gezag wordt bepaald wat waar is en wat onwaar. Op basis van gezag wordt in de traditie waarheid van onwaarheid en feit van fictie onderscheiden. Op basis van gezag wordt de traditie geïnterpreteerd, zodat de waarheid aan het licht komt. Elke interpretatie die gezag wil krijgen en behouden, moet van beredeneerbare argumenten gebruik maken of tenminste kunnen maken: 'Authority rests upon the ability to issue communications which are capable of reasoned elaboration. Anything which does not so