Joodse traditie als permanent leren

3. INTERPRETATIE VAN DE TREFWOORDEN VAN HET PL-MODEL

28

3.1. Traditie (1.1 van het PL-model)

'Traditie' is datgene wat de generaties aan elkaar overleveren in de vorm van gewoontes, gebruiken, normen, waarden, oordelen, vooroordelen, bijgeloof, mythen, theorieën (ook wetenschappelijke), taboes, instellingen (zoals bijvoorbeeld huwelijk, kerk, school, politieke partij), toekomstdromen, angsten, enz.

Zonder traditie zou de wereld waarin we leven chaotisch en onvoorspelbaar zijn. Zonder traditie zou er slechts instinctieve (aangeboren) kennis zijn. 'Quantitatively and qualitatively by far the most important source of our knowledge - apart from inborn knowledge - is tradition. Most things we know we have learned by example, by being told, by reading books, by learning how to criticize, how to take and to accept criticism, how to respect truth. The fact that most of the sources of our knowledge are traditional condemns anti-traditionalism as futile. But this fact must not be held to support a traditionalist attitude: every bit of our traditional knowledge (and even our inborn knowledge) is open to critical examination and may be overthrown. Nevertheless, without tradition, knowledge would be impossible¹*. Traditievormen kunnen aanvaard of verworpen, opgehemeld of bestreden worden. Alle traditie afwijzen zou onder meer betekenen dat de (traditionele) taal niet meer gesproken zou worden en dat de (traditionele) klassieken niet meer gelezen zouden worden. Al

2

het leren zou ophouden te bestaan .

Het is gebruikelijk om behalve over 'traditie' ook over 'tradities' te spreken. Spreekt men over generaties, die de traditie overleveren, dan denkt men bijvoorbeeld aan generaties Chinezen en generaties Europeanen die hun eigen, d. w. z. dé Chinese en de Europese, traditie overleveren. Het woord 'traditie' is net zo'n woord als 'taal'. Zoals men kan spreken over 'taal', 'de taal', 'talen' en 'de talen', zo kan men ook spreken over 'traditie', 'de traditie', 'tradities' en 'de tradities'. Spreekt men bijvoorbeeld over de joodse en de christelijke traditie, dan kan men overeenkomsten en verschillen tussen deze twee tradities aanwijzen.

Spreekt men daarentegen over de joods-christelijke traditie, dan wil men de eenheid beklemtonen.

Het verschijnsel traditie is algemeen. Overal in de wereld komt het voor. Twee tradities kunnen samenkomen in één nieuwe traditie. Omgekeerd kan