Joodse traditie als permanent leren

22

order to do so they will have to be constantly improving their own education by taking in-service courses or by taking tests at regular intervals' (Fs, J. Dumazedier, p. 81).

'If ... an individual is engaged in a continuous process of education and is constantly learning something new, then a failure is only relative ... a success is also relative ... ¹ (Fs, een citaat van P. Lengrand, p. 208). 'Educatie omvat dan het geheel van doelgerichte leerprocessen tijdens de jeugd en de volwassenheid van de mens, waarbij deze gevormd wordt resp. zichzelf vormt door cultuurver werving, cultuurwaardering en cultuurkritiek. Hieronder vallen uiteraard ook de meer specifiek gerichte leerprocessen, bijv. die, gericht op het verwerven van vakbekwaamheid m. b. t. het beroeps-leven. Educatie in deze zin is a. h. w. een condensatie van processen van verschillende orde: het opvoeden en het opgevoed worden, het onderwijzen en het studeren, het bieden van vormingsgelegenheid en het benutten van vormingskansen, alsook de zelfontwikkeling in eigenlijke zin' (Id, K. Doornbos, p. 48).

EP is een politiek-culturele visie op de mens als leraar en leerling. Deze visie kan vanuit drie standpunten uitgewerkt worden, nl. vanuit het standpunt van de politicus (de overheid), dat van de leraar (de opvoeder) en dat van de leerling.

Ik kies voor de laatste uitwerking en noem deze uitwerking Permanent Leren (PL) om te benadrukken dat bij 'leren' en PL de leerling centraal staat, hetgeen bij 'educatie' en EP niet het geval hoeft te zijn (zie 2. 1. ).

2/3. Permanent Leren (PL)

De vervanging van EP door PL is weinig verhelderend, zolang 'permanent leren' en vooral 'leren' niet nader bepaald worden.

Onder Permanent Leren (PL) versta ik

(a) een algemene visie,

(b) op elke vorm van menselijk leren,

(c) zich afspelend waar ook ter wereld,

(d) zich afspelend van de wieg tot het graf,

(e) waarbij de mens als leerling opgevat wordt.