Joodse traditie als permanent leren

6

een deel van de avond met de kinderen, om ze voor te bereiden op het dag en nacht studeren** (...). Op shabbat wordt de kinderen niet iets nieuws geleerd, maar herhalen zij wat ze al eens geleerd hebben. Leerlingen moeten tijdens het leren nooit gestoord worden, zelfs niet voor de herbouw van de tempel. (3:3) Van alle voorschriften ((van de Torah)) is er niet één zo belangrijk als de studie van de Torah. Sterker nog: de studie van de Torah is belangrijker dan alle voorschriften tezamen. Want studie voert tot praxis. Daarom moet studie altijd aan praxis voorafgaan.

(3:7)((Laat geen reden goed genoeg zijn om de studie uit te stelIen))Maak integendeel van studeren een vaste gewoonte (...) en zeg niet 'Als ik vrije tijd heb, zal ik studeren. Misschien zul je nooit vrije tijd hebben'.

(3:12) De woorden van de Torah kunnen zich alleen in diegene vastzetten, die er zich zowel geestelijk als lichamelijk grote opofferingen voor wil getroosten (. . .)'.

Voorts merkt Maimonides nog op en ik parafraseer:

Wijsheid en arrogantie sluiten elkaar uit, wijsheid en nederigheid horen bij elkaar (3:9).

Het uitoefenen van een beroep is een goede zaak,zolang er tijd overblijft om te leren (3:9, 10, 11).

Hij die de Torah bestudeert om er alleen zelf beter van te worden, werkt aan zijn eigen vernietiging (3:9).

Tot slot enkele opmerkingen wat betreft het permanent leren van vrouwen (zie

ook III 1. 1). Vrouwen zijn niet, zoals mannen, verplicht om de Torah te bestu-12

deren. Analfabetisme bij vrouwen komt echter bijna niet voor. Er zijn gevallen van zeer geleerde vrouwen bekend. In het algemeen kunnen we zeggen, dat voor vrouwen veel sterker dan voor mannen geldt, dat ze zich veel van hun kennis door zelfstudie moeten eigen maken. Aan mannen wordt meer onderwezen dan aan vrouwen. Maar wat niet onderwezen wordt, kan natuurlijk 13

wel bestudeerd worden

In de volgende paragraaf wil ik in interview-vorm een en ander op een informele manier toelichten.

1. 3. Interview

Enige gegevens: S.Safrai werd in 1919 in Polen geboren. Groeide op in Israël en studeerde daar. Werkte tijdens zijn studie zes jaar in een kibbutz. Geeft sinds 1965 onderwijs in talmudica aan de Hebreeuwse Universiteit van Jerusalem.