Joodse traditie als permanent leren

112

except the idol. In fact, no human being of the past has even imagined on any day, and no human being of the future will ever imagine, that the form that he fashions either from cast metal or from stone and wood has created and governs the heavens and the earth. Rather is it worshipped in respect of its being an image of a thing that is an intermediary between ourselves and God'. ³

Afgoden hoeven niet per se van ijzer, steen of hout te zijn maar kunnen ook idealen of ideeën zijn die volgens de afgodendienaar onmisbaar zijn om met God in contact te komen.

Wat stelt de Torah hier nu tegenover? Hoe komt volgens de Torah

het contact tot stand tussen het individu en God? Het antwoord luidt:

tijdens het leerproces waarin de leerling God zoekt. Een manier

om God te zoeken is met geleerden en hun leerlingen omgaan . . .

' . . . to attach oneself to sages and their

disciples, so as to learn from their example;

as it is said, 'And unto Him shalt thou cleave'

(Deut. 10:20. Vgl. ook Deut. 30: 20). But can

a human being cleave to the Shekh inah

((Divine Presence))? Our wise men explained

this text thus: 'Attach thyself to sages and 4

their disciples'. '

5

Bij wie is God? Bij degeen die leert. Het leerproces kan een onderwijsleerproces zijn, waarbij een leraar onderwijst en volgens de traditie is die leraar soms God zelf. Niet alleen Mozes was

Gods leerling, maar ook kleine kinderen heeft Hij wel eens lesge-* 6

geven .

Tussen het individu en God staat geen middelaar die aanbeden moet

worden, maar een leerproces.

'Study ((is)) a means of worship, of 'thinking

God's thoughts after Him' and so linking the

7

human mind with the divine'. Studeren (leren) is niet alleen maar een verstandelijke aangelegen-