Joodse traditie als permanent leren

102

Paul in the New Testament - that the

sentences and words of the Bible need not

be taken literally, and truly daring inter-

49

pretations were common' Maimonides merkt zelfs nog op dat de woorden, in hun letterlijke betekenis genomen, in sommige gevallen tot afvalligheid kunnen leiden: 'The literal meaning of the words might lead us to conceive corrupt ideas and to form false opinions about God, or even entirely to abandon and reject the principles of our Faith. It is therefore right to abstain and refrain from examining this subject ((ma'aseh bereshit)) superficially and unscientifically'. In welke van de vier klassen een betekenis van een aggadische propositie valt, is geen vaststaand gegeven. Het hangt af van de keus van de personen, die in de vierdeling de verzamelnaam 'men' krijgen; zijn het bijvoorbeeld allen tijdgenoten of zijn het geleerden die in verschillende eeuwen of tijdvakken leefden. De keus van de 'men' zal bepalen in welk van de vier klassen de betekenis valt. De aggadah bestaat uit veel meer dan alleen maar proposities. Datgene nu dat wél aggadah maar geen propositie is, heeft uit de aard der zaak geen epistemisch gezag.

1.2.5 Deontisch gezag en de halakhah

De tijd dat het gehele joodse volk met de (aangenomen) halakhah instemde (vgl. noot 3), is tegenwoordig verleden tijd. Vandaag de dag laat het grootste deel van het joodse volk zich weinig of niets meer aan de halakhah gelegen liggen, hetgeen betekent dat slechts voor een kleine minderheid de halakhah nog deontisch gezag heeft. Dit laatste betekent niet, dat al diegenen die het deontisch gezag van de halakhah erkennen, haar allen op dezelfde wijze naar waarde schatten. Men kan het deontisch gezag van de halakhah erkennen en toch vinden dat een bepaalde opvatting over het begrip 'halakhah' simplistisch is, al wordt die door de meeste halakhische gezagsdragers onderschreven. Het volgende citaat moge dit aantonen:

'Most halakhic authorities regard the halakhah as a body of rules handed down by the Divine Sovereign