Geschiedenis der Joden in Nederland

weddenschappen aan, of de „Snoge”, het kerkgebouw van de Portugees—Israëlietische Gemeente te Amsterdam, zou worden beschouwd als „Joods” lokaal en dan zou het door de Portugese Joden niet meer mogen worden betreden, of dat het een Arisch gebouw zou worden, in welk geval den Joden de toegang tot deze synagoge zou moeten worden ontzegd.

Reeds in het begin van Januari 1943 wordt de kring der „gelukkigen”, hierboven vermeld, kleiner. Verschillenden Joodsen lokalen, rusthuizen en huizen voor ouden van dagen, welke tot dusverre beschouwd waren als tot de Joodse Raad behorend, wordt plotseling dit „privilege” ontnomen. En met de eigenaars dezer ondernemingen worden ook de inwonenden en het personeel met hunne gezinnen gedeporteerd.

De 21ste Januari 1943 werd het „Apeldoornsche Bosch”, het zo bekende Joodse verplegingsoord voor zenuwzieken, gesloten en op die zelfde dag werden de verpleegden gedeporteerd.

Het is zeker, dat al deze stumperds, zodra de Nederlandse grens overschreden was, vermoord werden. En het door lederen Nederlander, Jood en nlet-Jood, zo geroemde tehuis voor ouden van dagen, „De Joodse Invalide”, onderging daarna hetzelfde lot.

In de maand Februari werden de Joden in Noord-Hol-land naar Amsterdam overgebracht, zodat de provincie Noord-Holland buiten Amsterdam geen Joden meer had. In de maand April van hetzelfde jaar werd geheel Nederland, behalve de hoofdstad, „judenrein”.

Vóór het derde bezettingsjaar geëindigd was, werden alle Joodse arbeiders en arbeidsters, werkend voor de Wehr-macht, werkplaatsgewijze gedeporteerd. In de aanvang werd nog een aanleiding gezocht, zoals bij de vroegere Joodse firma Kattenburg over het IJ, waarvan men de Joodse werklieden naar Westerbork overbracht onder het voorwendsel, dat deze arbeiders, toen een grote overwinning der geallieerden bekend was geworden, de „Internationale” in de fabriek hadden aangeheven. Later vond men dergelijke voorwendsels niet meer nodig. Men deporteerde „tout court”!

En het bezettingsjaar 1943—’44 zal de totale deportatie van de Joden uit Amsterdam te aanschouwen geven!

98