Geschiedenis der Joden in Nederland

niemand en zo ging het door, totdat op 6 Augustus de S.S. een nieuwe, grote razzia door geheel Amsterdam organiseerde. Honderdtallen Joden, mannen, vrouwen en kinderen — het familieverband, waarvan de heer Schmidt in zijn speech van twee dagen tevoren zo hoog had opgegeven, was voor die dag opzij gezet! — werden zo van de stragt opgepakt, naar Westerbork doorgezonden en met de snelste gelegenheid naar het Oosten gedeporteerd. Dit was wel een eigenaardige illustratie van de woorden van den Commissaris-generaal: „Wij hebben arbeidskrachten nodig en hebben de Joden daarom in kampen ondergebracht. Wij zijn geen barbaren. Wij willen hun dus toestaan, dat hun gezinnen met hen reizen!”

Om het ontvluchten nog moeilijker te maken was vanaf die dag, de 6de Augustus, ook den Joden van Amsterdam verboden om zonder speciale toestemming gebruik te maken van fietsen.

Midden Augustus begint de deportatie ook buiten Amsterdam en wordt de hoofdstad enkele weken met rust gelaten. Werd in Amsterdam in het eerst den Joden een termijn van 8 dagen toegestaan, voor een meer efficiënte wijze van deportatie begon van Rotterdam de victorie. Binnen 24 uur hadden de Joden zich in het vervolg te melden!

En als in het midden van September de deportaties in Amsterdam, tegelijk met het aanbreken van de Joodse feestdagen, worden voortgezet, wordt hieraan een meer feestelijk karakter gegeven. De Hollandse Schouwburg in de Plantage Middenlaan wordt het oord van ontvangst, het grote Joodse „familie”-hotel, voor enkele uren of dagen, vóór de grote reis gaat beginnen.

De Amsterdamse Arische volksmond zei met schrijnende spot, dat daar iedere avond de operette „Polenbloed” werd gegeven. Een nog betere vergelijking dringt zich onmiddellijk op. Daar, in het voorportaal van de hel, waarbij Dant’s Inferno het paradijs was, werd het voorspel van de duivelse niet-,,Goddelijke Comoedie” opgevoerd en met groot succes een jaar lang geprolongeerd. Meer dan honderdduizend bezoekers!

En toch bleven de meesten dezer van God en mensen ver-latenen ongebroken van hart en geest. Eén voorbeeld slechts:

Een groep staat voor de Schouwburg, gereed om in de

94