Geschiedenis der Joden in Nederland

falen. Maar in dat geval behoefde het niet eerder te worden volbracht, voor de ondergang van het Derde Rijk in zicht was. Als Nederland plotseling als door een wonder, terwijl niemand het vermoedde, bevrijd had kunnen

worden...... ja, dan zou de methode van de Joodse Raad

om, zij het dan ook slechts een gedeelte te redden, juist geweest zijn. Nu kwam, aangezien het wonder niet optrad, de uiteindelijke ondergang van het Nederlandse Jodendom in 1943, niet eerder dan toen Stalingrad en de totale nederlagen in Afrika den heersers van het Derde Rijk hun „Götterdammerung” verkondigden. Parallel met de maatregelen om de Joden uit het economische leven te verwijderen, liepen in de eerste helft van het bezettingsjaar 1941—.'42 de maatregelen, om hen uit de sociale gemeenschap te stoten.

De vijfde Juli 1941 werd hun het baden in zee, het gebruikmaken van strand- en zwembaden en openbare zweminrichtingen verboden, terwijl tevens het betreden door Joden van publieke plantsoenen en lokalen strafbaar werd gesteld. Het was den Joden niet meer geoorloofd, volgens dezelfde verordening, kamers in hotels en pensions te huren in alle Nederlandse zee- en strandbadplaatsen. En om behoorlijke speelruimte aan Nazi-wille-keur te laten, werd daaraan toegevoegd: „en andere, dergelijke plaatsen”. Als SS-mannen en N.S.B.-ers Joden wensten te treffen, viel plotseling een bepaald stadje of dorp onder de categorie: andere dergelijke plaatsen.

Op 1 September van ditzelfde jaar wordt het Joodse kind van de openbare scholen verjaagd en eveneens van de nlet-openbare, waar Arische kinderen onderwijs genoten, Hoe weinig men zelfs in Londen begreep, wat het Joodse kind te wachten stond, blijkt hieruit, dat minister Bolke-stein per radio de Joodse leerlingen toeriep zich voor te bereiden op de dag, dat zij weer tezamen met alle andere Nederlanders als gelijken verenigd zouden zijn!

In aansluiting aan de bepalingen van 5 Juli werd midden September de Joden verboden, Arische café’s en restaurants te bezoeken, kamers in hotels en pensions te huren, waar dan ook, voorts zouden schouwburgen, cabarets, sportinrichtingen, bibliotheken, leeszalen en musea niet langer door Joods bezoek worden bezoedeld.

Op 24 October kwam de bepaling, waarbij Joden geen leden meer mochten zijn van verenigingen of stichtingen

81