Geschiedenis der Joden in Nederland

Joodse proletariaat waren er niet. De A.N.D.B. bijvoorbeeld was wel een voor het grootste deel uit Joden bestaande vereniging, maar niet een Joodse, zoals de vakverenigingen van de „Bund” en van de „Poalei Zion” in Polen dit wèl waren. En van de leiders van het Nederlands Israë-lietisch Kerkgenootschap, die later de voormannen van de Joodse Raad — onzaliger nagedachtenis! — zouden worden, kon onmogelijk enig pogen tot illegaal werk uitgaan, zij, die verwerping van elk massaal, revolutionnair verzet, economisch en politiek gesproken, met de moedermelk hadden ingezogen. In hun ideologie zou een Joods massaal optreden tegen de Duitsers gepast hebben ais een kanon in een damesboudoir.

Indien men achteraf de feiten overziet, is het onbegrijpelijk, waaruit de Joden in Nederland hun optimisme konden putten. Reeds in de eerste maand na de bezetting van Nederland, in Juni 1940, werden de heren A. Asscher en Prof. Dr. David Cohen, de twee leiders van het „Comité voor Bijzondere Joodse Belangen”, een commissie ten behoeve van de Joodse immigrés sinds 1933, bij de Duitsers ontboden. Hun werd medegedeeld, dat indien de financiën, nodig voor het onderhoud der Duitse Joden, voornamelijk in het kamp Westerbork, niet door de Joden zelve zouden worden opgebracht, de vluchtelingen onmiddellijk gedeporteerd zouden worden. De Joden zelve moesten de millioenen, hiervoor benodigd, bijeenbrengen; de Joodse gemeenschap had hiervoor alle maatregelen te nemen. De aanvaarding van deze taak, hoe lofwaardig ook op en in zichzelf — want wie had toen de verantwoordelijkheid van de deportatie op zich durven nemen — is, retrospectief gezien, de eerste stap geweest naar de Joodse Raad.

Op 7 Augustus van hetzelfde jaar werd in Nederland het ritueel slachten verboden. De toelichting van dit verbod door het dagblad van de N.S.B, gegeven, bevatte o.a. de volgende schone passage: „Deze verordening is erop gericht in Nederland onze Nederlandse volkseer te reinigen van de Palestijnse smet van dierenmishandeling, die er door een bende Jodengespuis op is geworpen.”

Van de kant der Joden — doende alsof deze toelichting niet bestond — trachtte men door een verbeterd procédé aan de Duitse bezwaren tegemoet te komen, wederom uitgaande van de mening, dat er met de Duitsers nog wel

59