Geschiedenis der Joden in Nederland

de Duitsers op hun overwinning voorbereiden en zó voor Nederland nog zoveel mogelijk redden. Door zo op te treden, dacht men de N.S.B. te kunnen verzwakken, op wie zich, als gesublimeerde reactie op de machteloosheid tegenover de Duitsers, de haat van geheel Nederland concentreerde.

De N.S.B. schaakmat zetten, dat was het ideaal, dat men meende te kunnen verwerkelijken. Groot diplomatiek talent werd hieraan ten koste gelegd. Daarom deed het „Driemanschap” der „Unie” in het najaar van 1940 het voorstel aan den Rijkscommissaris, in Nederland een Adviserende Raad te benoemen, waarin de „Unie”, de N.S.B. en het „fatsoenlijk” fascistische „Nationale Front” zitting zouden hebben!

Hoe stond de massa van het Nederlandse volk tegenover dit diplomatieke spel? Zij vond dit alles merendeels uitstekend en zij schreef hun, die in werkelijkheid aan de spoedige overwinning van Duitsland geloofden, de staats-manswijsheid toe, dat zij maar deden alsof. Die grote mannen wisten toch ook wel, zo dacht de massa, dat Duitsland niet overwinnen kon. Duitsland zou spoedig verslagen zijn en het was goed om de nazi’s tot zo lang wat te temperen.

Voor de massa’s was de „Unie”, waarnaar zij met honderdduizenden stroomden, de anti-Duitse organisatie par excel-lence, die haar taak met „hyper-dlplomatle” vervulde. Overwinning door het nazi-dom, dat konden de Nederlandse socialistische arbeiders met hun vurige liefde voor de vrijheid, de kleine luyden in de Calvinistische leer van het onschokbaar Godsvertrouwen opgevoed, de eenvoudige Katholieken, wier priesters in Duitsland een heldenstrijd tegen het nationaal-socialisme voerden, ónmogelijk geloo-ven. Het waren geen economische of politieke overwegingen, die hun deze overtuiging bij brachten. Het was hun hart, dat hun zeide: dat kan niet! En naarmate zij dit sterker gevoelden, was in alle geledingen van de Nederlandse massa’s het vertrouwen sterker, dat de oorlog spoedig met een verpletterende nederlaag voor Duitsland zou eindigen. Daarom was het juist goed, zo meenden zij, dat de ambtenaren op hun post bleven, de commissarissen van de Koningin, de gedeputeerden, de burgemeesters, wethouders en gemeenteraadsleden hun zetels bleven innemen. Al

57