Geschiedenis der Joden in Nederland

Behalve Amerikaanse, werd ook inlandse tabak bewerkt. Het zijn Portugees-Joodse Amsterdamse tabakshandelaars geweest, die in de omstreken van Amersfoort en Nijkerk met de aanplant van tabak zijn begonnen.

Reeds in de zeventiende eeuw wordt in Amsterdam een hele reeks namen van Portugese Joodse juweliers genoemd, bij wie als werknemers veelal Hoogduitse Joodse slijpers fungeerden. Later komen ook Aschkenaziem (Hoogduitse Joden) als juweliers voor. Op de veilingen der Oost-Indische Compagnie plachten de Joden het grootste deel der uit Indië aangevoerde diamanten te kopen. Door hun oude handelsrelaties met Portugal werden zij de aangewezen importeurs van Braziliaanse diamanten, toen omstreeks 1728 in Brazilië diamantvelden ontdekt werden. In de tweede helft der achttiende eeuw vonden niet minder dan zeshonderd Joodse gezinnen hun bestaan in de diamantindustrie.

In Antwerpen waren reeds in de zestiende eeuw de Mar-ranen de stichters geweest der eerste grote drukkerijen. Het is dus niet te verwonderen, dat men ook in Amsterdam grote drukkerijen aantreft, welke door Portugese Joden worden beheerd. Drukkerij, uitgeverij en boekhandel waren in die tijd meestal nog niet gescheiden. Het boekverkopersgilde is een der weinige gilden geweest, die Joden als leden hebben aangenomen. De ledenlijst van dat gilde bevatte tamelijk veel Joden. De beroemde Joodse drukker en uitgever uit de tweede helft der zeventiende eeuw, Joseph Athias, die voor zijn wereldberoemde Hebreeuwse Bijbel — Nederland was het Calvinistische land bij uitnemendheid! — door de Staten-Generaal met een gouden keten en medaille werd begiftigd, was tevens de uitgever van een Engelse Bijbel in een oplaag van een millioen exemplaren!

Behalve de drie bovengenoemde bedrijven, dus; de tabakshandel, diamanthandel en drukkerij, uitgeverij en boekhandel, werd de actiën- en effectenhandel door de Sephardiem (Portugese Joden) op belangrijke wijze uitgeoefend. Sinds het ontstaan van de Oost- en West-In-dische Compagnieën is er ter beurze van Amsterdam in de aandelen dezer maatschappijen en andere actiën een levendige handel gedreven. Hunne internationale verbindingen gaven de Portugese Joden in de effectenhandel een bijzondere voorsprong. Reeds na 1650 beheersten zij

17