De huidige situatie van het Joodse volk

doodsstrijd, een leven van sterven — een stervend leven.’ Hij haalde enkele zinsneden aan uit een beroep van de Joden in Rusland op hun broeders in Amerika: ’Wij wenden ons tot het Westen, tot U, levend in een gelukkig en vrij huis en wij heffen biddend ons hart tot U — helpt ons — bevrijd ons uit de slavernij.’ Dat was voor de progromgolf in 1881 begon.

Achad Haam, pseudoniem van Asher Ginzburg, beroemd Hebreeuws essayist, schrijft in zijn herinneringen uit 1881: ’lk passeerde Brody op weg naar Wenen. De gehele stad was vol vluchtelingen uit Rusland. CharlesNetter (een Fransjoods philantroop) en zijn helpers waren er en dirigeerden de ene groep na de andere naar Amerika. De vluchtelingen waren vol goede moed. In hun ogen lichtte de hoop op een betere toekomst. Toen de trein wegreed riepen zij: ’Lang leve Netter — lang leve de Alliance.¹) De progroms van 1881 werden gevolgd door nieuwe beperkingen, welke leidden tot sociale degradatie en economische ondergang, van de Joden in Rusland. ’De grens naar het Westen is open’, verklaarde de Russische minister van binnenlandse zaken. De stroom naar het Westen nam toe in kracht en omvang. Sommigen (waaronder Dr Max Lilienthal, die vroeger had

35

¹

Alliance Israélite Universelle, Frans Joodse hulporganisatie, gesticht door Crémieux in 1840.