Het 'wetenschappelijk' antisemitisme

40

lang voort, in de uren, die hun, na gedanen arbeid voor het levensonderhoud, restten.

In het overige Europa is het met deze dingen echter geheel anders gesteld. In Engeland, Frankrijk, Duitschland, Nederland enz. is het aantal leeken, dat zich met zulke studie bezighoudt, uiterst gering, nauwelijks noemenswaardig.

Men kan gerustelijk zeggen, dat verreweg de meeste Nederlandsche Joden niet eens weten wat de Talmoed eigenlijk is. Zelfs degenen, die gods-dienst-onderwijs hebben genoten, kennen misschien de woorden Misjna, Gemara, Midrasj, Tar-goem, Rasji enz., doch verder dan deze en wellicht enkele andere titels van theologische werken, reikt hun kennis niet. Evenmin kennen zij den Sjoelchan Aroech, d.i. de stelselmatige rangschikking van geboden en verboden. De kennis van de Oostersche talen en dialecten, waarin deze werken geschreven zijn, ontbreekt hun trouwens, en dus is de Talmoed voor hen een gesloten boek — om van de overige literatuur maar te zwijgen.

,Wat leert het Joodsche kind, dat godsdienstonderwijs ontvangt?

Laat mij vertellen, wat ik zelf, leerling van een bijzondere Joodsche school, welks hoofd een rabbijn was, heb geleerd:

1. Het lezen der Hebreeuwsche taal, zuiver mechanisch, zoodat het lezen van gebeden mogelijk wordt, doch zonder eenig begrip van hetgeen men leest; spraakkunst werd niet onderwezen; kennis van de taalregels bleef dus afwezig. Zoo zou men de Grieksche letterteekens enz. in korten tijd kun