Het kleine land en zijn groote schoonheid

veranderd, zonder evenwel veel van hun karakter te hebben verloren. Spreken het Stadhuis, de heerenhuizen, de kantoren, stapelplaatsen en havens ons van stoffelijke grootheid, van geestelijke gewaagt, op nog treffender wijze, de Abdij. Hier heeft het rumoerige, rommelige, opdringerige heden de stemming van het verleden niet kunnen verdringen. Heilige stilte heerscht er in de ruimte tusschen de oude, edele gebouwen met hun fijne torentjes, boven welke de prachtige hoofdtoren zich, slank rijzend in zijne als uit den bodem ontspruitende lijnen, machtig verheft. Plechtig is het hier, als in een kathedraal. Stil en aarzelend schrijdt hier de mensch onder de oude boomen, die één zijn met de grijze, verweerde steenen, welke devote handen in vervlogen tijden stapelden tot een wonderlijk schoon samenstel van muren en vensters, pilasters en torens, erkers en poorten. Des avonds vooral, wanneer geen van buiten komende geluiden meer storend werken, is de Abdij als balsem voor de ziel; dan heerschen er de stilte en de rust, die het koortsige moderne leven vrijwel heeft verjaagd uit de wereld, doch op enkele gewijde plekken, als deze, een asyl hebben gevonden, tot troost en toevlucht voor den gevoe-ligen mensch, die er droomen kan en peinzen en zich verdiepen in het verleden en in zich zelf.

Met Stadhuis, Abdij en de bouwwerken van de mannen der V.O.C. zijn echter de schoonheden van Middelburg niet uitgeput. De Balans is daar ook nog, en de oude Botermarkt, met haar zuilengang en den grooten boom in het midden, de markt, die men zien moet als de mooie Walchersche en Beve-landsche vrouwen, in haar blijde kleedij, met de prachtige hoofddeksels en kragen, die de frissche koppen omlijsten, er haar boter en eieren ten toon en ten verkoop stellen.

Daar is ook het schoone renaissance-gebouw, dat eens als militair hospitaal dienst deed; daar zijn tallooze merkwaardige geveltjes, aardige straatjes en typische doorkijkjes en daar zijn de goed beplante oude bolwerken, omspoeld door de voormalige vestinggracht, die er alle toe bijdragen om Middelburg te maken tot de schoonste stad van Zeeland niet alleen, doch tot een van de bekoorlijkste steden van het geheele land. Naast den flonkerenden edelsteen, die Middelburg is, glanst zacht en bescheiden het oude Veere. De groote oude kerk, die wel haast het geheele stadje in haar ruimte zou kunnen opnemen, met den geweldigen onderbouw van hetgeen een monumentale toren had zullen worden, getuigen van de oude grootheid, die lang geleden verdween en nooit zal weder-

32