Het Joodse vraagstuk

sionerencle, veroverende activiteit hebben aan de dag gelegd, het Christendom en de Islam, want in beide wordt diezelfde Almachtige Daad-God beleden. Ook na de profetische verdieping, die deze opmerkzaamheid op goddelijke actie heeft ondergaan, is dat moment van creatief handelen gebleven. Ook de verdiepte Israëlitische mens is op de verschijningswereld gericht, anders dan de Boedistische, die er zich innerlijk van afkeert. De Israëliet gaat nooit tegen de stroom van het geboren worden en het gebeuren in; hij werkt juist voor krachtiger en zuiverder geboorte en leest van het gebeuren de goddelijke gang door de eeuwen af. Beheersing en vormgeving van de geest uit, het koningschap Gods over het gehele leven, zijn leuzen die uit deze opzet voortgekomen zijn. Het negatieve moment richt zich nooit tegen de schepping als zodanig, maar tegen de ontwrichting door verstoring van de juiste verhouding tussen de afhankelijke mens en zijn volheerlijke Soeverein, tegen misvatting aangaande de Oorsprong.

Zo zijn die Hebreeuwse stammen in de loop van lange jaren door een reeks geïnspireerde leiders, vaak dichter-zieners, tot het volk Israël aaneengesmeed.

Later, toen de zelfbezinning opkwam, in de moeilijke tijden van het beginnend koningschap en nog later in de politieke crisissen van de zevende en zesde eeuw, hebben zulke zieners en profeten het wezen van hun volk nader bepaald: een groep stammen, die door speciale goddelijke bemoeiing waren gegrepen en tot iets specifieks geworden. Het was wel een verschijnsel tussen de andere volken, maar het stond bloot aan de bijzondere goddelijke toorn evenals aan de bijzondere goddelijke gunst. Het kon worden losgelaten en zou dan terugvallen en een erger lot hebben dau anderen. Want aan hen werd de harde ernst van het dubbelgebeuren verkiezing — verwerping bewaarheid. Zegen — vloek, leven — dood, heil — onheil werden scherper werkelijkheden, toegespitst, opgevoerd tot verrukking en ontzetting beide.

Maar deze waarheden werden ook weer alleen door de profetische zieners duidelijk gespeurd. Het volk onderging ze

61