Het Joodse vraagstuk

diepere belangen van de collectieve persoonlijkheid bij betrokken zijn en dat in de afwikkeling dier processen de Joden om bijzondere redenen een rol te spelen krijgen.

De zaak is, dat men voelt ook tot een andere houding tegenover de levensvragen, die aan de orde zijn. te kunnen komen; er is een andere mogelijkheid om in de gegeven situatie te staan en er door te komen. Behalve het officieel erkende en beleden ooi deel over de toestand bestaat er nog een ander oordeel; behalve de nagestreefde, geprefereerde handelwijze in het onderhavige conflict gaan de gedachten nog andere kanten uit. Men wil die handelwijze en dat oordeel weliswaar niet laten gelden en wil er geen voedsel aan geven, maar ze zijn er niettemin en brengen tweedracht en twijfel in de innerlijke persoonlijkheid. Het zijn die theoretische en practische houding, die men als „Joods” karakteriseert; daarmee is dus allereerst gezegd, dat men ze niet wil, ze verlochent. Maar daar dat innerlijke conflict niet ruiterlijk erkend wordt zet men het ongewenste ik als vreemd buiten zich.

Een dergelijke projectie bewijst de onrust in het betreffende land of volk. Die onrust wil men wel van zich afzetten, maar men ziet er geen kans toe. De jacht gaat door, de inkeer blijft versperd, de totale inzet in het leven gelukt niet. Vandaar de overgrote nadruk op het zelfbewustzijn, de massaal opgemaaktc zekerheid, het vertoon van zelfvertrouwen, de gewelddadige totale mobilisatie. Alles symptomen van een neurotische toestand van de gemeenschap. Het antisemitisme vormt in dit algemene beeld slechts een symptoom temeer. Men kan zijn situatie niet aan en probeert vergeefs bepaalde hinderende gevoelens en gedachten van zich af te schuiven, om niet gedwongen te worden zijn plannen en voorstellingen te herzien. Men is ontoegankelijk voor kritiek, en bij de minste aanmerking hoogst geprikkeld. Bang voor zijn eer. dadelijk op de tenen getrapt, nerveus en ongeduldig in hei onderhandelen. Discussie wordt niet toegelaten; opvattingen worden slechts geponeerd a pendre ou a laisser. Hel binnenlandse front wordt met ijzeren vuist gedrild en met

35