Het Joodse vraagstuk

niet; zodra hij doorzien wordt verbleekt de projectie en treden tekenen van innerlijke strijd er voor in de plaats. De projectie is dus een dissimilatieproces: het subject kan bepaalde inhouden uit zijn eigen innerlijk leven niet aan. of wil er niet aan, en probeert zich er van te ontdoen door ze in een object te verleggen en er zich vervolgens van te distantiëren. Dergelijke projecties hebben plaats, wanneer het subject staat voor de noodzaak zich opnieuw aan te passen aan zijn omgeving en daartoe zich als subject met eigen inhouden scherper gaat onderscheiden van zijn buitenwereld; hij merkt dan over welke inhouden hij beschikt en over welke niet. Die waar hij geen raad mee weet, de pijnlijke onwelkome, of de onbereikbare, zet hij buiten zich; hij brandmerkt ze als vreemd en probeert er zich van te ontdoen.

In ’t geval van het antisemitisme hebben we met een dergelijk onverwerkt deel van de persoonlijkheid te doen. Men staat voor de noodzaak zich in de moderne wereld opnieuw aan te passen en de strijd om het bestaan met vernieuwde energie en met wijzer beleid te voeren. Een sterke innerlijke kernvorming van de collectieve persoonlijkheid is nodig om niet aan het object van de moderne dolle cultuur uitgeleverd te zijn. Daarbij voelt men zich geremd, gehandicapt door bepaalde bestaansvormen, die juist tegengesteld gericht zijn aan hetgeen men zo dringend verlangt. Deze bestaansvormen corresponderen met psychische gesteldheden, die dus onbewust als storend gevoeld worden bij het gezochte regeneratieproces. Om ze te kunnen afwerpen zet men ze buiten zich en voorziet men ze van de scherpste negatieve voortekens. De figuur, die er toe dient om deze verwenste inhouden te incorporeren, is in dit speciale geval de Jood. Het heeft ons veel te zeggen, dat het juist de Jood is, die daartoe dient; maar allereerst is belangrijk vast te stellen welk psychisch proces hier werkzaam is. Want het is niet zo, dat de Jood, op zichzelf genomen, eenvoudigweg wordt uitgewezen uit een bepaalde samenleving, als een soort koele politiemaatregel, omdat er teveel monden zijn en de spoeling te dun wordt. Dan zou alles zonder affect en diepere emotie gaan. Het pathos in het hele proces bewijst, dat er