Hou vremd ik blief

Interessaant.

Jazeker - mar dan wel aj’ aachterof weeromme kieken. Mooie stof veur memoires. Mar zoveer wa’k doe nog niet. Temidden van meerstal aarme seminaristen (rieke joden wollen in de regel liever een aandere toekomst veur heur zeunen) zat ik in een vervalen gebouw (oorspronkelik een 18e ieuws patriciërshuus) op ienvooldige hadde baanken. In een studie-omgeving die slim van de oolde stempel was en waor butenstaonders nauweliks wat van begriepen kunnen. Stof veur een essay appat.

De opleiding in de onder-ofdieling van de rabbijnenschoele was algemien oriënterend. Nao de zonuumde „Laagste Klas” wodde d’r deur de leiding een definitieve keuze maekt, daor dan ok niet meer an te tornen vul. Veur de leegste klasse was d’r een veurbereidende klasse. Alle klassen duurden twie jaor en aj’ zitten bleven koj' votopslag optrommen. Een hiele kleine minderhied wodde mar bestemd veur de muuilike opleiding tot rabbijn.

An de onderwiezers-ofdieling wodde niet al te vule andacht besteded. En zo wodde de grote meerderhied min of meer an heur lot overlaoten. De meersten daorvan deden de zonuumde „Laagste Rang” en vertrokken automatisch en zonder op te valen naor de mediene, waor zi’j as „gazzen/rebbe/brogge-ophaelder” een roemloos aende of-waachtten. Et veuroorlogse Nederlaanse jodendom was lange niet zo mooi as de plaeties van et Joods Historisch Museum oons van tied tot tied veurspiegelen mienen te moeten.

Mit weemoed neem ik hier ofscheid van al die vergeten jodenjongen mit wie ik doedestieds bi’jmekaander kwam en mit wie a’k - ondaanks alles - zoveul doodgewoon plezier beleefd hebbe.

- 28 -