Christelijke Vakaktie in Theorie en Praktijk

— 7

eeniging der christelijke mijnwerkers, die in ’t jaar 1894 opgericht is geworden. Van géestelijke zijde, was door pater Drieszen het eerst het plan gevormd, deze vakvereeniging zuiver katholiek te doen zijn. Meer energieke pogingen, met gunstigen uitslag zijn daarna door den katholieken afgevaardigde en sociaal-politicus professor Hitze aangewend. Onder diens leiding werd dan ook op 24 September 1894 de algemeene vergadering van katholieke gezellenvereenigingen te Wurzburg gehouden. Professor Hitze verklaarde toenmaals deze christelijke vakvereenigingen te hebben opgericht: omdat „de bestaande beroepsvereenigingen bijna zonder uitzondering onder sociaal-democratischen en liberalen invloed staan en derhalve een steeds dreigend gevaar zijn voor de christelijke arbeiders.”

Zij zouden niet „tot ophitsing,” maar ter „bevordering van den socialen vrede dienen.” Tout comme chez nous!

Men moet evenwel niet denken 'dat deze katholieke vakvereenigingen daarom „neutraal” zijn! De gedachte aan hunne oprichting kwam, gelijk gezegd, uit het ultramon-taansche kamp; leden van de katholieke politieke partijen, die zich in Duitschland de Centrumpartij noemen, zijn hunne vaders en begunstigers. Zij zijn bijna uitsluitend in katholieke styeken ontstaan en zij bestonden uit bijna niets dan katholieke arbeiders. Een vakvereeniging, zooals die der tegelbakkers in Lippe bijv., vormt een uitzondering, doordat zij evangelisch is. In de vakvereeniging der christelijke mijnwerkers in Siegerland, zullen de evangelische en katholieke arbeiders zoowat aan elkaar gelijk staan. In de christelijke vakvereenigingen in het Ruhrgebied, voor wat de mijnwerkers aldaar aangaat, zijn de katholieke arbeiders overwegend in aantal.

Wij zien dus hoe het politieke Centrum eerst zeer laat tot de lastige erkenning is gedwongen geworden, dat het noodzakelijk was beroepsorganisaties op te richten. Het ondememersdom in het algemeen in Duitschland, en niet het minst dat van christelijke zijde: de katholieke fabrikant, de katholieke handwerkmeester en vooral de katholieke agrariërs zijn uitgesproken vijanden van elke vakvereeniging, die er zich op toelegt de stoffelijke positie van den arbeider daadwerkelijk te verbeteren. — Waar het Centrum zich de zaak aantrok, geschiedde dit louter en alleen uit partij-politieke gronden en om partij-politieke beweegredenen.

Voor een paar jaren nog slechts terug, schreef de