Karl Marx en zijne voorgangers

— 212 —

moeilijker, naarmate de warenpioduktie steeds meer de algemeene vorm werd van de maatschappelijke produktie. Er moest door deze ontwikkeling dus een Waar komen, die een ieder gebruiken kon, een algemeene aequivalent dus, eene onmiddellijke belichaming tevens van de waarde, die tevens apriori gebruikswaarde voor elkeen bezit.' En die ontstond in den geldvorm.

In den loop der tijden zijn verschillende dingen in dezen rol opgetreden, bijv. vee, slaven, wapens enz., het laatst: edele metalen. Dat de geldvorm van goud en zilver, ten slotte de meest bruikbare werd voor eene, reeds op eene zekere hoogte van beschaving staande samenleving, met een reeds ontwikkelde warenproduktie en een vrij omvangrijk warenverkeer, vindt hare oorzaak in verschillende omstandigheden. Voor een deel mag dit hieraan te wijten zijn geweest, dat pronk- en pronkvoorwerpen reeds van oudshèr als gewichtige ruüvoorwerpen dienst hebben gedaan; maar hoofdzakeÜjk besliste hier de omstandigheid, dat goud en zilver, door de maatschappelijke funkties, die zij als algemeen waren-aequivalent bezitten, het best aan dat doel beantwoordden, door hunne natuurlijke eigenschappen. Ten eerste zijn de edele metalen steeds van gelijke kwaliteit en lossen zij zich, noch in lucht, noch in water op; zij zijn dus praktisch niet veranderlijk. Ten tweede kunnen zij naar willekeur gedeeld en samengesteld worden.

Goud en zilver, konden het monopolie van als algemeen aequivalent te dienen, slechts daardoor verkrijgen, doordien zij als waren, tegenover de andere waren, konden komen te staan. Zij konden dus alleen geld worden, omdat zij waren vertegenwoordigden. Het geld is dus, noch uitgevonden door zekere soorten van menschen, noch is het geld een bloot waardeteeken. De waarde van het geld en zijn bepaalde maatschappelijke funkties, zijn niet? willekeurig in het leven geroepen. De edele metalen werden tot geldwaren, door de rol, die zij als waren in het ruilproces speelden en nog spelen.

* *

*

De eerste funktie van het geld, bestaat dus hierin, als waardemaatstaf te dienen. De waren worden niet door middel van het geld aan elkander gelijk en met elkander te vergelijken; maar, doordien zij waarde-belichamingen zijn van menscheÜjken arbeid, kunnen zij als zoodanig, gemeenschappelijk door dezelfde bepaalde waarde worden gemeten. Het geld als waardemeter, is dus de noodzakelijke verschijningsvorm, van den in alle waren zich bevindende waardemaat, de arbeidstijd namelijk.