Karl Marx en zijne voorgangers

— 203 —

vorschen en te verklaren, formuleert hij slechts streng wetenschappelijk het doel, hetwelk ieder nauwgezet onderzoek van het economisch leven hebben kan.

..... „De wetenschappelijke waarde van zulk onderzoek is te

vinden in de opheldering van de bijzondere wetten, welke ontstaan, leven, ontwikkeling en dood van een bepaald maatschappelijke organisme en zijn opvolging door een ander en hooger, regelen.”

De analyse van de Waar.

„De rijkdom der maatschappijen, in welke de kapitalistische produktiewijze heerscht, doet zich aan ons voor, als eene ongehoorde verzameling van waren, de individueele waar als zijn elementairen vormei Marx begin daarom „Das Kapital” met de analyse van de Waar.

Een Waar is een arbeidsprodukt, dat niet voor het eigen gebruik, hetzij van den producent of van met hem verbonden menschen, maar voor den ruil tegen andere produkten, wordt voortgebracht. Het zijn dus geen natuurlijke, maar maatschappelijke eigenaardigheden die een zeker produkt tot waar maken. Aan de maatschappelijke rol, de maatschappelijke funktie kan men ’t zien of een produkt Waar is of niet.

In de kapitalistische maatschappij nu, nemen in steeds stij-gender mate de arbeidsprodukten de vorm van Waren aan. Wanneer heden ten dage nog niet alle arbeidsprodukten bij ons tot waren zijn geworden, dan is dit deswegens omdat nog resten van vroegere produktiewijzen door de tegenwoordige heenloo-pen. Ziet men nu hiervan af," dan kan men zeggen dat tegenwoordig alle arbeidsprodukten, de vorm van Waren aannemen.

Wij kunnen de tegenwoordige produktiewijze niet begrijpen, wanneer ons niet helder voor oogen staat, hoe het karakter van de Waar is in de huidige produktiewijze.

„In de produktie betrekken de menschen zich niet alleen op de natuur. Zij produceeren, doordien zij op eene bepaalde manier tezamenwerken en de resultaten daarvan, tegen elkander ruilen. Om te produceeren, komen zij in bepaalde verhoudingen en betrekkingen tegenover elkander te staan en alleen binnen het raam van deze maatschappelijke betrekkingen en verhoudingen, vinden hunne betrekkingen tot de natuur, heeft de produktie plaats.”

Al naar het karakter der produktiemiddelen, kunnen natuurlijk deze maatschappelijke verhoudingen waarin de producenten tegenover elkander komen te staan; de voorwaarden waaronder zij