En toch leefden wij

hij gauw genoeg zijn ware intentie: hij beoogde nu verder aan mij te klitten.

Nog geen uur later voerde Kees ons in het pikdonker door de strikt verduisterde straten van het dorp. Hij had een paar ‘nood’adressen in zijn hoofd. Bij de eerste twee ontving hij nul op het rekest. Duisternis omklemde ons van alle kanten. Onze laatste toevlucht: een jong stel, ouders van twee kleine kinderen. Met een bezwaard gemoed belde Kees aan. Wij werden vriendelijk ontvangen. Gelukkig waren de kinderen al naar bed zodat hij vrijuit kon spreken. Ze luisterden vol meeleven en willigden aan het einde van Kees’ resumé zijn verzoek in ons voor deze nacht - langer durfden ze niet vanwege de kinderen - te herbergen. Kees vertrok opgelucht. Wij bleven met zijn vieren nog uren in de warme woonkeuken zitten. Ten slotte stelde de huisvrouw voor om te gaan slapen. Ze bracht Wim en mij naar de ruime, in mijn ogen wat deftige salon en zei, een beetje verlegen, tegen mij: “Wij hebben nog geen logeerkamer, maar aangezien hij je zwager is, zul je er wel geen bezwaar tegen hebben met hem in één kamer te overnachten. De stoelen zijn zeer comfortabel, je pakt er maar een bij om je benen op te leggen. Ik breng jullie nog dekens.” Je moest eens weten ‘mijn zwager’ dacht ik wrang, hoe moet ik de nacht ‘onberoerd’ doorkomen? Zodra we voorgoed alleen waren, nam ik het heft in handen en liet zwagerlief de ‘slaapstoelen’, zo ver mogelijk van elkaar verwijderd, arrangeren. Het duurde een hele tijd voor ik onrustig, door angsten gekweld, indommelde. De volgende ochtend - na het gemeenschappelijk ontbijt - kwam Kees mij ophalen. Voordien had ik Wim onder vier ogen te verstaan gegeven dat hij na het afscheid van dit gastvrije gezin aan zichzelf zou zijn overgelaten. Onder de gegeven omstandigheden kon hij het beste rechtstreeks naar zijn onderduikkamer in Den Haag terugkeren. Het was al pijnlijk genoeg om nu voor het vinden van één ‘onbesproken’ adres van vreemden afhankelijk te zijn. Eva kende zijn onderkomen in Den Haag niet, zou het dus ook niet kunnen reproduceren.

Kees bracht mij dan ook alleen naar een mij onbekend contactadres. Daar kon ik eindelijk Ruth bellen. Toen Jenny hoorde wat er was gebeurd, reageerde ze spontaan met: “Zeg tegen Els als ze geen plek vindt, mag ze hier komen en op de bank slapen