En toch leefden wij

bussen schoongemaakt, Kees vindt het rotwerk, mij kan ’t niet bommen. Gisteren kaas gesneden met machine, 20+, ging reuze goed, was voor moffen. Vandaag moest voor ieder van ons één plak gesneden. Els het mes erin en heel dik en gerimpeld komt er iets voor de dag. Hele kostbare 40+ verknoeid, Kees woest, Tine lacht, Els kruipt weg. Zo leven we, zo leven we. Gister ieder een klein flesje yoghurt na tafel, vandaag weer, volle melk n.b., heerlijk. (Thuis lustte ik behalve boter en kaas geen enkel melkproduct). Jus bestaat slechts uit pond boter met een beetje water, groente wordt altijd met boter aangemaakt, meestal niets toe. Soms pap. (Van pap griezelde ik voor het onderduiken). Gistermorgen pap, kon niet anders (er was geen brood). Heel dik. Volle melk. Wel lekker, alleen ’s morgens vroeg niet. Nooit brood, alleen maar cadetjes of tarwebroodjes.

Vier broodjes Tine en ik, vier per maaltijd. De mensen stikken in het geld, alles clandestien. Griezelig. Word er duizelig van. Marijke zou eergister komen. Ging niet door want Elly alleen thuis. Jammer. Wacht vol verlangen. Agaath nog altijd even schattig, Jo reuze druk, natuurlijk geen tijd voor mij. Hoeft ook niet. Kan hem best missen als Ag. er maar is. Gisteravond doodschrik. Lag net op bed. 23.30 uur bel. Politie... Verduistering. Eergisternacht gedroomd dat ik met kleine opoe door de kamer danste. Werd ’s nachts wakker omdat ik zo hard lachte. Een paar keer die nacht lachte ik me dood. Gek, hè? Ida hier net zo verwend als Dickie, alleen leuker.

Schatje, zoen,

Ellen Els

Op een avond kwam Jo mij halen om een eind te gaan wandelen. Dat verbaasde mij even. Gewoonlijk fietsten wij, ook al vanwege de afgelegen plaatsen van bestemming. Maar ik was te blij met de onverwachte afleiding om er lang bij stil te staan. Zwijgend liepen wij naast elkaar richting groen. Jo was geen prater en ik genoot in stilte van de omgeving. Tot Jo bedachtzaam begon te spreken: “Er is een brief van je moeder uit Vught gekomen.” (Doorgaans waren de berichten uit Vught van vaders hand). “Vader is ziek; hij ligt in de ziekenbarak, maar...” Was het de toon van zijn stem, was het de betekenis van zijn woorden die mij door de ziel sneed? Abrupt bleef ik staan. “Hij is dood,”