En toch leefden wij

volle melk)! Als er iets van toe overbleef moest ik het vaak eten, omdat het gezond voor me was. Had zij het net in mijn bijzijn gekokkereld, Els moest de pan uitlikken. De laatste avond lachte ik me dood. Ze had nog gauw een gemalen gortpudding met aardbeienessence gemaakt (je proefde de aardbeien echt) en ik kreeg de pan. Toen gingen we theedrinken, dus moest ik midden in het uitschrapen blijven steken en naar binnen. Meneer, niet lui, ruimde ondertussen de keuken op - dat deed hij elke avond en hij waste ook af, keurig hoor - en schraapte de rest van mijn pudding uit. Mevrouw en ik, toen wij het ‘ongeluk’zagen, zwegen zonder elkaar een teken te hoeven geven. Zus, ik kan je onmogelijk alles schrijven. (...)

Nu ben ik bij de melkboer. Reuze aardige lui. Hij heel knap, heel jong, nog geen 30 denk ik, zij 26, sprekend de moeder van Ruthchen H; dus ik meteen dol op haar.

Ruthchen H. was vanaf de tweede klas van de lagere school in Keulen mijn beste vriendin. Haar vader was toen net overleden. Ik gaf veel om haar in mijn ogen zeer jonge moeder. In 1938, op doorreis van Duitsland naar de VS, overnachtten zij en haar moeder een nacht bij ons in Amsterdam en werden zij de volgende dag door moeder en Eva naar de boot in Rotterdam gebracht.

Geliebtes Schwesterherz,

Kind, ik leef hier net in een paradijs. Heb het zo goed. ’s Morgens werken, ’s middags breien, ’s avonds lezen. Gisteravond met Tine (dat is Kees’ vrouw) de melkbussen weggebracht. Zij durfde niet goed, dus ik op de driewieler, weetje, zo’n grote open kar met een heleboel lege melkbussen erop. Gaat reuze, geenpedaalrem, alleen vrijloop, dus bergaf griezelige vaart en rem ergens onder een zeker lichaamsdeel, zo met de hand te activeren. Het was pas 19.30 uur, donker, maar klaarlichte maan. Voelde me net als in een boek. De melkboer waar wij naar toe moesten deed meteen een aanbod of ik hem wilde komen helpen, mocht dan aldoor voor hem rijden, zou het goed bij hem hebben, klapte er amicaal bij op mijn schouder. Maar Tine zei, hij had geen driewieler, slechts paard. “Nou,” ik groots, “dan maar niet, daar vind ik niks aan. ” Gisteren en vandaag melk-