Heleen, een vroege winter

200

daarin warmden en zelve koude lijden —, het genadig schemerlicht had ze als weekelijk gemeden, nu mocht ze in klaarheid gaan om haar eigen ellende te zien.

Haar leven had geen bestemming, het leven van anderen had wel een bestemming, velen hadden het hunne bestemd om op hun wijs onrecht en ongerechtigheid te bevechten, dit vulde hun dagen en deed ze overvloeien van voldaanheid en geluk. Heieen benijdde hen soms tot in hun hoovaardij en verblinding toe —, in sommige uren scheen haar alles begeerlijk boven het eigen lot, begeerlijk het ondoordachte leed en de onbezonnen vroolijk-heid, als er maar niet aan gerukt en geplozen behoefde te worden tot het bezweek en uiteenviel tot niets.

Maar in andere, minder vertwijfelde oogenblik-ken zag ze dit anders en besefte dat ze wel had geoogst, en dat het leed der verleden jaren niet vergeefs was geleden. Ze mocht nu gelooven dat ze iets van zichzelve wist, dit weten was bezit, was rijkdom, was glorie bijna —, mocht 't aanschouwde — armoe en armzaligheid — ook zijn eer gruwlijk dan schoon. Niet langer beangstigde haar de bewustheid, ze wist die nu als een golfbreker tusschen zichzelf en de onbekende verte van hartstocht en sluimerend gevoel. Het zwellen der baren, hun dreigend heffen, hun aanzwalpen kan de breker niet weerhouden, niet keeren, maar ontkrachten kan hij ze wel. Nimmermeer zou haar het schrik-