Heleen, een vroege winter

184

staan •— een nieuwe inzinking, dan geloofde ze toch weer niet in haar eigen verweer.... het was immer dezelfde wisseling: haar twijfel loochende haar zekerheid en haar zekerheid loochende haar twijfel. Er was maar weinig noodig om Heieen uit haar met zooveel voorzorgen verkregen rust weg te rukken. Zooals in de oude dagen van haar angsten plotseling spookgedaanten opdoemden uit de omtrekken der onschuldigste voorwerpen, spookstemmen sisten in de klanken der gewoonste woorden, zoo vloog haar nu uit de geringste dingen de angst en de koorts op het lijf. Het kwam den eenen dag uit een onnoozel dagbladbericht, waaruit eenige meening of waardeering bleek.... den anderen uit pianoklank in donker-avond.... uit een prentje voor een boekwinkel dat pruikemannetjes en dametjes lachend achter waaiertjes en in wijde rokjes te zien gaf.... en het was altijd diezelfde drom van angstaanjagende en verwarrende vragen.... wat is de diepste bedoeling van alle meening en van alle waardeering.... wat is het wezen der ontroering uit pianoklank — wat was de bestemming van lang gestorven pruikemannetjes en zelfgenoegzame dametjes.... waar is het verband.... waar is de eenheid van dit alles? Dan ademde ze snel en bang, benauwdheid rees haar naar de keel, het gevreesde was in aantocht, ze kon het niet weren, de onrust niet uit haar geest, de onlust niet uit haar lijf. De aarde leek onder haar voeten te zamen te krimpen tot