Plattelandjes

volksfeest, naar de sprietloperij, dat wankel balanceren boven wit en zwart, tussen meel en roet, in een innerlijke beklemming, die ik toen niet begreep, maar nu misschien mag verklaren als een voorgevoel dat die sprietloperij maar al te zeer een beeld des levens is, waar één onbeheerst gebaar, één ongemeten stap de gelukkige of noodlottige beslissing brengt, onherroepelijk...

Hij was over de akkers aan komen lopen en droeg de onzegbare zatheid, de intense vermoeidheid van lichaam en ziel als een atmosfeer om zich heen. Wanneer ons, veiligen, op alle wijzen verzekerden, het leven, met al zijn verschieten en mogelijkheden, toch vaak zo zwaar en duister lijken kan... hoe moet het dan zulken te moede wezen! Daar is geen uitzicht en geen toekomst meer, daar rijen zich de grijze dagen tot grauwe jaren, tot aan de ouderdom, totdat dat éne bestaan, elk mens toegemeten, in de dood zijn einde neemt. Tracht het u in te denken...

Het geval wilde dat ik juist toen hij belde, het meisje van de buren met de gevulde wateremmers onze deur uitliet. Ik zag de vraag iii zijn ogen en gaf het antwoord: ja, het was nog allemaal natobbe-rij van de droogte, de oude wellen waren en bleven droog. Hij wist er alles van, hij had de hele zomer het Gelderse doorkruist, had de rivieren zien uitdrogen, zien wassen en weer zien vallen, had de verschrompelde vruchten, het dorre koren, de geborsten akkers, het verdorste vee gezien. Wee de wereld, als er nog weer zo'n zomer mocht komen...!

Toen zag ik het... hij had zich gedemaskeerd en was dezelfde niet meer! Zijn lichaam had zich opgericht, hij leek langer, breder, forser, helderder de ogen, voller de wangen en vooral, een heel andere was zijn mond dan die ellendige, slaphangende bedelaarsmond. In het praten als gelijke met iemand in een huis, met een der gezetenen, in zijn oog aanzienlijken en rijken, in het praten over weer en wind, die voor allen gelijk zijn en waartegenover alle mensen klein zijn, had hij zich vergeten, toonde hij onverhoeds de mens die hij eens moest zijn geweest voor hij zich voor zijn verdere leven verstopte ach-

5°