In de schaduw

IN DE sciimvi

t

Carry van Bruggen (1881-1932), eig. Carolina de Haan, zuster van Jacob Israël de Haan (zie Prisma 1993), werd geboren op nieuwjaarsdag 1881 in Smilde, waar haar vader rabbijn was. Na Smilde verhuisde het gezin naar Zaandam. Het werk van Carry van Bruggen wordt voor een belangrijk deel beheerst door haar joodse jeugdervaringen; deze eerste verhalenbundel Ir! de schaduw (1907) is daarvan het bewijs. Haar eerste belangrijke roman was De verlatene (1910). In ditzelfde jaar kwam Carry in contact met de vijftien jaar oudere Frans Coenen; er ontstond een (intieme) vriendschap, die voor Carry van beslissende betekenis is geweest. In 1913 verscheen de roman Heieen (Prisma 2074), waarvan Carry zelf zei: 'Met Heieen ben ik mezelf geworden, dat boek is mijn wedergeboorte geweest.' In 1915 volgde Een coquette vrouw, in 1921 Het huisje aan de sloot, in 1922 Avontuurtjes en in 1927 het sterk autobiografische Eva. Haar filosofische studies Prometheus (1919) en Hedendaags fetisjisme (1925) werden zeer door Menno ter Braak bewonderd. Sinds 1928 viel Carry van Bruggen regelmatig ten prooi aan depressies. De laatste jaren van haar leven werd zij in inrichtingen verpleegd. Op 14 november 1932 besloot zij haar leven te beëindigen. Twee dagen later, op 16 november, overleed zij.

Belangrijke publikaties over Carry van Bruggen: Jaap Meijer, Waar wij ballingen zijn, Rotterdam 1968, p. 93-126. .Jan Fontijn en Diny Schouten, Carry van Bruggen, Amsterdam 1978. Ruth Wolf, Van alles het middelpunt. Amsterdam 1980.