Hedendaags fetisjisme

Het was mij liever geweest, wanneer een taalgeleerde dit voorwoord tot Carry van Bruggens boek over de taal of beter misschien over taal-gebruik en taal-misbruik geschreven had. Niet omdat dat zo bijzonder in haar lijn gelegen zou hebben. Ik vraag me zelfs af of zij niet iedere inleiding van anderen bij haar werk zou hebben afgewezen. Maar zij zou zeker geprotesteerd hebben tegen het voorstel haar in een lezerskring, waarin men vrienden voor haar wilde winnen, te doen binnen leiden door een ‘vijand’ en met name een van die vijanden, waartegen dit boek zich richt: de specialist-taalgeleerde. En toch... Ik kan me n.1. een ideaal taalgeleerde voorstellen, die geen ‘specialist’ is en die zich in Carry van Bruggens ergernissen om zijn vakgenoten en would-be-vakgenoten kan verplaatsen. En ik behoef daarvoor niet eens zo’n straffe eis aan mijn fantasie te stellen. Mijn leermeesters uit de tijd, toen ik zelf nog om de hoek van de filologie gluurde, Uhlenbeck en Van Wijk, zouden in hun evenwichtige aard zich ongetwijfeld gestoten hebben aan de felle en agressieve toon van dit boek, aan de karikaturale voorstelling ook, die hier van de taalwetenschap gegeven wordt, omdat hun evenwicht echter niet dat van steenklompen en botte zielen, maar dat van een gevoelige balans was en omdat zij geboeide vorsers van het leven der taal en geen waanwijze verkeersagenten van het taalgebruik waren, daarom zouden zij het rechtmatige — en geestige! — van dit protest erkend en, deskundiger dan ik, gewaardeerd hebben.

Ook dit boek van Carry van Bruggen is als haar hele werk doortrokken van de tragiek van het wederzijds verkeerd begrijpen, waarmee niet gezegd is, dat zij niet veel dingen be-

5