De Soete Bazinne

„Ik zal u antwoorden, mijnheer de onderschout.”

Langzaam slenterden zij in de richting van de Regulierspoort. Met de grootste moeite beheerste Simon de Bye zijn tranen. Zo’n prachtige dag in zijn leven en dan... dit... dit, terwijl hij zich van geen kwaad bewust was.

„Een paar weken geleden hebt u aan de Duitse jodin Genendel Koss-mann een schuld betaald met sovereigns. Hoe kwam u daar aan?”

„Ook kooplieden hebben hun ambtsgeheim, mijnheer de onderschout.” „Niet voor Mijne Heren van de Gerechte, koopman. Wie heeft u met sovereigns betaald?”

Simon de Bye stond stil, zij waren bij de Lange Brug aangekomen. Hij boog het hoofd wat achterover, de ogen gesloten. Zijn kaken klemde hij op elkaar, de mond verhardde, het was alsof het koene kneveltje trilde.

„Wie?” beet Pieter Ravesteyn hem toe, „wie?... Of de Binnenmeester legt u de duimschroeven aan.”

„Waarom?” fluisterde de koopman, terwijl een rilling langs zijn rug liep.

„U hebt uw schepen verzekerd bij een Engelsman, in plaats van bij de Assurantiekamer. U at en dronk en wandelde met deze man. Twee van uw schepen liepen binnen, onbeschadigd, ongehinderd. Terwijl de Noordzee door de Engelsen wordt afgeschuimd en bijkans geen schip meer in of uit durft. Waarom betaalde John Cambell u met sovereigns?” „Mijn God... verdenkt men mij van landverraad?... Mij... de zoon van Arend de Bye? Landverraad?”

Tranen stroomden over zijn wangen en hij verborg zijn gezicht met zijn arm.

„De waarheid, Simon de Bye, en u gaat vrijuit. Al is die waarheid nog zo vernederend, altijd beter dan de ijzers... en het koord...,” zei Pieter Ravesteyn, nu wat vriendelijker.

„Bij al wat mij lief is wil ik zweren, dat ik niets verraden heb. Wat zou ik moeten verraden?”

„In oorlog is alles belangrijk. Schepen in aanbouw, bewapening, de voorraden in de pakhuizen, de stemming van het scheepsvolk... u, die alle dag tientallen mensen spreekt?”

„Ik misdeed niets. Bezit van sovereigns is geen bewijs van landverraad. Een paar maanden geleden leefden wij nog met hen in vrede.”

„U hebt nog drie minuten om te antwoorden. En anders sluit ik u in de Boeyen, onmiddellijk.”

87