veel verdragen in haar leven, van haar man, haar kinderen en haar familie, doch op één gebied is zij onvermurwbaar: haar gezin met zijn opvattingen en instellingen is onschendbaar.
‘De heren willen mij verontschuldigen. Ik zou de drukke dag willen beëindigen.’
Allen staan op om haar goedennacht te wensen en Rebecca is heel duidelijk de moeder, het middelpunt van het gezin. Ook Martin Simons neemt afscheid, druk en joviaal en verheugd te kunnen vertrekken. Susanne brengt hem tot de huisdeur, 11a de kinderen en ook Jozef opdracht te hebben gegeven zich ter ruste te begeven.
Isaac en Davidson zijn alleen; zij roken zwijgend en zien elkaar soms tersluiks aan. Voor beiden is het gebeurde onaangenaam. Davidson zit echter zo ongelukkig te kijken en nerveus te roken, dat Isaac plotseling in de lach schiet. Ook Davidson heeft behoefte zich te ontspannen en stemt vergenoegd in. En zo zitten belden als twee schuldige schooljongens, nadat de straffende meester de klas verlaten heeft. De Fuentes staat op en reikt Davidson de hand: ‘Wees overtuigd, Davidson, dat God evenveel voor mij betekent als voor U en dat Zijn zegen mij even dierbaar is. Hij verscheen mij in andere gedaanten als aan U, maar blij is Eeuwig en Enig. Goedennacht, Davidson.’
Diep geroerd blijft de kerkvoogd achter. Dat God Eeuwig en Enig is, heeft de Fuentes in het Hebreeuws gezegd en hiermee wiste hij voor Davidson al het onaangename van deze avond uit. Hij zit nog even alleen in de feestelijke salon, totdat het speelwerk in de pendule ook hem aan bedtijd herinnert. Langzaam en nadenkend sloft hij door de lange gang en schuift de grendel voor zijn huisdeur.
Die nacht sliep Jacob heel weinig. Het gehele gesprek met zijn gast komt hem weer voor de geest en in prachtige volzinnen komen de antwoorden, die hij Isaac had kunnen geven. Wanneer hij dit alles had kunnen zeggen op het juiste moment, hoe zou hij het geestelijk tournooi gewonnen hebben! Dat is een der wondere dingen in zijn leven: de sprakeloosheid op het moment en achteraf die welsprekendheid in gedachten. Het spijt hem, dat de Fuentes weg zal gaan om deze botsing met Rebecca en hij peinst over een oplosssing. Een mooie volzin schiet de kerk-
30