Isaäc de Fuentes

‘U heeft mij niet bewezen, dat het heldenfeit niet bestaat,’ triomfeert de kerkvoogd. ‘U heeft alleen Uw opvatting van onnuttigheid kunnen uiteenzetten en de soorten van moed aangeduid, waaruit het heldenfeit is opgebouwd.’

Er heerst zwijgen aan tafel; dan hervat de Fuentes na enig nadenken: ‘Juridisch heeft U gelijk, het bloedvergieten echter in aanmerking genomen, heeft het aantonen van de nutteloosheid het meeste doel.’

Parnas Davidson wordt heel opgewekt en is vol strijdlust. Zo gaat het hem altijd bij woordgevechten. Hij is zo’n Joodse geleerde, die avond na avond kan debatteren over de plaats van een letter in de Schrift. Alleen de vorm en de schrijfwijze, dc commentaar van lang gestorven geleerden en de commentaren op deze commentaren kunnen hem in extase brengen. Zo fel staat hij soms tegenover anderen, dat jarenlange vriendschappen er door worden verstoord. Het menselijke ziet hij vaak niet meer. De Thora en dc Talmoed, de ritus en het Woord, dat is zijn alles. Het heden is voor hem een vreemde wereld en de noodgedwongen aanraking ermee beangstigt hem en roept tegenzin in hem op. Op zijn leeravonden, zijn Sabbath en feestdagen leeft hij, de andere dagen brengt hij haast mechanisch door, met zijn gedachten in de wereld van de boeken en hun uitleggingen.

Isaac is van deze geestesgesteldheid los geraakt door zijn leven van soldaat en zwerver. De traditionele opvattingen in zijn jeugd zouden hem zeker in deze wereld hebben gebracht, als dc stroom der gebeurtenissen in het Keizerrijk hem niet naar andere stranden had gespoeld. Hij was vijftien jaar, toen hij in zijn kleine Lotharingse geboortedorp nog in de traditionele Joden-kleding rondliep en daar jarenlang de Joodse school had bezocht. Zijn geest begon reeds te verstarren. Maar toen kwam Gheysen, de Belg, in zijn leven; Ghcyscn de bierbrouwer, bijgenaamd Rouge et Noir om ziin rode drinkerskop en zv. arte haren. Hij was als een orkaan; wanneer hij met zijn houten been zijn weg baande door het dorp, was alles om hem heen vol leven en zijn zware bariton dreunde in sappige zinnen. Op een dag stond Isaac langs de kant van de weg en zag de vertrekkende vrijwilligers voor het leger van het Consulaat. Hij keek met halve aandacht, want zijn gedachten waren bij een stuk uit de Thora. Daar bonkte Rouge et Noir naar hem toe en beierend

25