Isaäc de Fuentes

snelzeilende beurtschip. Zij komen en gaan of kloppen aan zijn herinnering, zoals de witgekuifde golven klotsen tegen de boeg van de snelle zeiler.

Hij ziet zichzelf weer als de rustige infanterie-kolonel, nauwgezet, zwoegend om zijn colonne tijdig ter plaatse te brengen. Hij heeft niet de bravoure van zijn kameraden bij de ruiterij, hij valt ook niet op. Toch weet de divisiestaf, dat hij er is en dat men altijd op hem rekenen kan. En dat hij niet zal aarzelen.

Hij denkt weer aan Eylau, pas benoemd tot kapitein, te midden van een carré, door geen dood of verderf te vermurwen. Hij is weer in Rusland van 1812, marcherend in de brandende zomerhitte, op tijd, altijd op tijd.

En in die winter, te midden van een handvol mannen, zonder klagen terug over de Beresina, een van de weinige nog ordelijk trekkende corpsen. Zijn geest steunde op het Oude Boek, dat hem reeds in zijn prille jeugd op de ghetto-school was ingeprent. Exodus was in die dagen zijn behoud, hij vertrouwde op God. Geen kinderlijke voorstelling van een God, Die de gehele dag alleen met hem bezig zou zijn, maar op Een, Die hem kracht en verstand gegeven had, eens en voor heel het leven en alleen rekenschap over Zijn lening zou vragen op de dag des Oordeels. Steeds meer herinneringen komen, zoals de nieuwe landschappen opdoemen om de bochten van de rivier, die hij afzeilt. Voorbijgaand als de boomgroepen en behuizingen aan de wallekant. Er is weer de gedachte aan Waterloo. Met zijn colonne in de achterhoede van het verslagen leger, dag en nacht front makend tegen zwermende en achtervolgende Engelsen en Pruisen.

Zijn corps is nog model en men durft het nauwelijks aanvallen, zoveel kracht en beheersing stralen van deze mannengroep uit. Hij duldt nog geen vergrijp tegen de discipline en de instellingen van het leger. Soms bloedig handhaaft hij de orde onder de officieren.

De Keizer werd verbannen. Het nieuwe bewind verlangde een nieuwe eed; die zweert hij niet.

Toen werd Isaac de Fuentes beproefd met vervolging en verbanning, met honger en bespotting. Hij trok langs de wegen, stil, schamel gekleed, maar verzorgd. Hij bleef waardig en boog zich voor niemand. Er was hem geleerd alleen te buigen voor het Opperwezen en Dit verlangt geen onwaardige mensen. Er waren boeren en burgers, meelijdende lieden, wrokkende tegen

14