De laatste Levano

ogen. Toen strekte zij haar arm naar mij uit.

״Het was zo vreselijk, vader, zo vreselijk... in naakte weerloze troepen dreven zij ons op met geweerkolven, honden, zwepen. En God kwam niet tussenbeide. Hij heeft mijn gebed niet willen verhoren om moeder te redden, waarom niet? Er was toch geen arglist in dat gebed?”

״Je was de onschuld zelve, mijn kind. Met al mijn ervaring en mijn levenswijsheid sta ik even hulpeloos als jij. Vragend, almaar vragend. En er is geen antwoord.”

״Waren er te veel van ons, vader?”

״Misschien wel. Misschien dunde God Zijn volk uit. Snoeide Hij, zoals onze tuinman de appelboom, en ieder jaar kwamen er meer vruchten aan.”

״Als dat het is, vader, dan ben ik gedood ter wille van andere jonge mensen. Vreemd dat jeugd voor jeugd moet sterven. Maar dan heb ik er vrede mee, huil niet, vader.”

״Laat mij begaan, m’n kind. Sinds vijftien jaar heb ik niet gehuild. Ik heb geen gevoel, Els, zegt men. Is dit huilen gevoel?”

״Ik weet het niet, vader. Ik heb zo kort geleefd...”

Het beeld van mijn dochter was verdwenen. De klok hoorde ik niet meer, de stilte was intens, maar niet angst-wekkend. Het licht viel over de meubels en al het kost-bare en er was geen kilte in de kamer.

De deur werd geopend. In een floers zag ik Inge, mijn huishoudster. Met snelle lenige stappen was zij bij mij. Nam mijn hoofd in haar handen en keek diep in mijn ogen. En ik zag de hare, menselijk, vrouwelijk, open-hartig, angstig.

80