dame is op de tweede verdieping, wijs haar de weg. Die ken je zeker nog wel.” Zij schudde wat aan mij, zodat ik gemakkelijker te dragen was en stapte binnen in de huis-kamer. Grootvader Gideon volgde wat bedeesd, naar zijn gewoonte. Ik heb grootvader Gideon in zijn huis altijd bedeesd gezien. Oma ging met mij bij het vuur zitten, pelde mij uit m’n kleren, terwijl zij almaar in mijn ogen keek. Ik begon te huilen, want oma’s ogen waren hard, vijandig, onderzoekend. Grootvader Gideon zei schuch-ter: ״Is dat wel goed Judith, dat kijken?” Oma streek over mijn haren en keek mij niet meer aan. Ik blikte rond in de kamer. Ik herinner me nu niet meer wat ik toen zag. Uiteindelijk bleef ik kijken naar grootvader Gideon. Hij glimlachte, dat zag ik aan zijn zachte tintelende grijze ogen, want zijn mond was verborgen onder een witte snor en een Henri IV baardje. Maar ik bleef angstig, voor-al toen grootvader mij een wijsvinger toestak om mee te spelen. Teleurgesteld liet hij zijn vinger zakken.
Mijn vader trad binnen. Nam plaats naast grootvader. Zei: ״Dat is het dan moeder.”
״Ja, dat is het dan. Het einde van je avontuur. En die slet?” beet zij over mijn hoofd heen mijn vader toe.
״Moeder”, riep mijn vader en stond op. Hij was bleek, zijn lip trilde. Later heb ik hem nooit weer zo gezien. Daarom herinner ik mij die ene keer zo goed. Grootvader trok zacht aan vaders arm, zodat hij weer plaats nam. Hij zei:
״Judith, het verleden is verleden en dit kind werd ge-boren lang voordat zijn moeder een misstap beging.”
״Ik heb gewaarschuwd, telkens weer. Wij vrouwen weten door intuïtie of een vrouw deugt en die deugde nooit. Dat soort wordt geboren.” io