De laatste Levano

naar het huis van grootvader Gideon Levano. Ik zat warm, te warm ingepakt op de schoot van de gouver-nante. Keek nieuwsgierig naar buiten, zag de huizenge-veis als een gesloten colonne en er voor als korporaals de gaslantarens. Verlichte doodskopjes in een glazen kooitje op een staak.

Ik hoorde de koetsier met een harde plof op straat springen. Voor het portierraampje gaf hij een voorstel-ling. Hij klopte zich warm door zijn armen heftig rond zijn tors te slaan en flink te stampen. Daarna belde hij. De deur zwaaide open. Een zwak licht vloeide naar buiten. Toen opende hij het portier en rukte mij van de schoot. Ik herinner me bang te zijn geweest toen ik in zijn kool-zwarte ogen keek.

״Zo, jongie, daar benne me”, zei hij vriendelijk onder zijn krijgshaftige snor door. Deze woorden roken naar jenever. Ik heb dikwijls nagedacht over het wonder dat geest en materie zich toch kunnen vermengen. W anneer er later in mijn huis gasten kwamen en zij zeiden ״daar zijn wij”, dan rook ik jenever.

Hij hield mij omhoog. Zoals de Thora rollen worden getoond in de synagoge. De gouvernante griste mij weer terug, deed drie of vier zoekende stappen op de aardui-nen stoeptreden. Elise met het kind vluchtend over de ijsschotsen.

De marmeren hall. Een koele sarcofaag met muur-luchters, waarin brandende kaarsen. En boven rondom overvette engeltjes, meisjes engeltjes. En tegen deze mat-witte dodenwand twee in het zwart geklede mensen. Mijn grootouders.

Oma Judith commandeerde mij uit de armen van Elisa. Zei tegen mijn vader: ״Adam, de kamer van deze jonge-

9